Có những vụ án, thậm chí 12 giờ đêm vẫn phải họp nếu thấy cần thiết
Ngày 13.9, trong phần giải trình tại phiên họp thứ 26 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác kiểm sát điều tra các vụ án tham nhũng, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh, tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ rất phức tạp.
"Riêng cuối năm 2022 cho tới đầu năm 2023, các cơ quan tố tụng đã thụ lý điều tra những vụ án theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng về mặt quy mô, về mặt tính chất, về mặt phức tạp của nó chưa có tiền lệ. Quy mô tài sản rất lớn và trên rất nhiều lĩnh vực", ông Trí nói.
Ông Trí ví dụ, vụ án Vạn Thịnh Phát, liên quan đến cả ngân hàng, chứng khoán, rồi liên quan đến thẩm định giá, công chứng, kể cả việc phát hành trái phiếu…
Theo đó, các cơ quan bị hút vào vụ án lớn “rất mất sức”. Có những vụ án, thậm chí 12 giờ đêm vẫn phải họp nếu thấy cần thiết. Như vụ Việt Á, vụ AIC đã xét xử một vài nơi, tới đây truy tố, xét xử tiếp.
“Vụ “chuyến bay giải cứu” đã xử rồi, giai đoạn 2 có làm không, làm như thế nào cũng là một vấn đề”, ông Trí nói.
Đặt ra con số kiểm soát chống oan sai
Cũng theo ông Trí, trong yêu cầu chống oan sai, cần phải đưa ra con số nào đó và phải kiểm soát, không để vượt ngưỡng đó. “Trong 8, 9 năm làm Viện trưởng, tôi muốn phấn đấu con số tuyệt đối thử một lần, nhưng không làm được”, ông Trí chia sẻ.
Theo ông Trí, mặc dù chúng ta không muốn xảy ra oan sai, vì chỉ một trường hợp cũng đau khổ lắm nhưng ngược lại, trong cuộc đấu tranh này, nếu để lọt tội phạm nhiều thì xã hội mất ổn định, sẽ ảnh hưởng tới phát triển kinh tế - xã hội.
"Thực tiễn không có con số tuyệt đối, chúng ta nên chọn đưa ra con số nào đó, nếu vượt 2 lần, tôi nhắc, anh sửa không nổi thì cho từ chức”, ông Trí nói.
Tại phiên họp, ông Lê Minh Trí cũng thông tin, vừa qua đã ra lệnh khởi tố vụ án, bắt giam 5 cán bộ viện kiểm sát liên quan đến tiêu cực, tham nhũng, hối lộ.
“Xử anh em thì đau lòng lắm nhưng xử để răn đe người khác không làm nữa. Thương anh em nhưng phải làm”, ông Trí bày tỏ.
Về những nội dung chưa đạt được chỉ ra, Viện trưởng Lê Minh Trí hứa sẽ chỉ đạo quyết liệt hơn để toàn ngành nỗ lực, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu được giao.
Tuy nhiên, ông Trí cũng băn khoăn, vì thực tế vẫn còn những khó khăn khi nhận thức và áp dụng pháp luật ngay chính trong một ngành cũng đã khác nhau, chứ chưa nói đến các ngành với nhau. Do đó, việc này phải được tăng cường hơn để đảm bảo tính đồng bộ, tránh hạn chế trong nhận thức về áp dụng pháp luật.
“Vì nhận thức pháp luật không thể giống nhau một cách đơn giản, nên mới có toà hai cấp sơ thẩm và phúc thẩm, nếu cần thì có cả giám đốc thẩm và tái thẩm”, theo ông Trí, không nên băn khoăn về việc toà với viện khác nhau, vì mỗi nơi có góc nhìn khác nhau.
“Kiểm sát có quyền kháng nghị, toà có quyền bác, huỷ, trả hồ sơ”, ông nói và nhấn mạnh việc “trình lên trình xuống” chỉ một, hai vụ không là gì cả.
Đề nghị rút ra bài học kinh nghiệm từ các đại án chuyến bay giải cứu, AIC
Cũng tại phiên họp, thẩm tra báo cáo của Chính phủ, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội Nguyễn Mạnh Cường cho hay, Ủy ban Tư pháp đánh giá cao những kết quả trong việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn được tăng cường, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp kê khai tài sản, thu nhập không trung thực, kể cả đối tượng là lãnh đạo quản lý cấp cao ở địa phương.
Dẫn chứng, báo cáo của Ủy ban Tư pháp đề cập đến các trường hợp như Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Cà Mau... bị xem xét, xử lý kỷ luật vì kê khai tài sản, thu nhập không trung thực...
Ủy ban Tư pháp Quốc hội đề nghị, từ các vụ án tham nhũng nghiêm trọng như "chuyến bay giải cứu", AIC... cần rút ra các bài học kinh nghiệm, từ đó chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội để phòng ngừa, ngăn chặn các vụ việc tương tự.
