Được sự quan tâm của các cấp, ngành và phát tâm công đức của nhân dân, Thái Miếu đã được trùng tu, tôn tạo. Để bảo tồn, phát huy giá trị của quần thể khu di tích nhà Trần nói chung, Thái Miếu nói riêng, Thị xã Đông Triều vừa phối hợp với Trường Đại học KHXH&NV tổ chức Hội thảo “Nghiên cứu xây dựng nội dung, kịch bản lễ hội Thái Miếu nhà Trần ở Đông Triều”.
Hội thảo có sự tham gia của các nhà nghiên cứu, nhà khoa học đầu ngành thuộc các lĩnh vực lịch sử, văn hóa, khảo cổ học của cả nước. Tại hội thảo, các đại biểu cùng nhau xem xét, thảo luận những yêu cầu, luận chứng của kịch bản một cách thuyết phục cũng như các hạng mục vật thể, phi vật thể, đánh giá tác động của lễ hội đối với môi trường, xã hội.
Cùng với đó, rất nhiều nội dung có liên quan của lễ hội Thái Miếu nhà Trần đã được nhóm nghiên cứu cũng như các tham luận nêu lên tại hội thảo, trong đó tập trung vào các nội dung như nghi lễ; thời gian dự kiến; lực lượng tham gia, phục trang cho người tham gia lễ hội; đồ nghi trượng trong lễ hội; nội dung, hình thức ấn tín; công tác truyền thông...
Thạc sĩ Nguyễn Văn Anh - giảng viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học KHXH&NV, thành viên nhóm nghiên cứu – cho biết: “Đối với Thái Miếu thì một trong những điều quan trọng nhất là lễ nghi, vì vậy khi nghiên cứu nội dung, kịch bản chúng tôi đã đặt ra ngay từ đầu. Tuy nhiên, đối với một lễ hội thì không chỉ có phần lễ, mà còn có phần hội. Bước đầu chúng tôi đã đề xuất một số nội dung liên quan tới phần hội để làm sao có thể thu hút sự tham gia của cộng đồng và đó chính là một sinh hoạt văn hóa có ý nghĩa đối với cộng đồng”.
Hầu hết các ý kiến đều cho rằng, lễ hội Thái Miếu nhà Trần ở Đông Triều là cần thiết với Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị xã Đông Triều. Lễ hội còn nhằm đề cao giá trị, ý nghĩa của quần thể di tích nói chung, di tích Thái Miếu nói riêng và qua đó nhằm giáo dục truyền thống lịch sử cho các tầng lớp nhân dân địa phương và du khách.
Bên cạnh các vấn đề như phục trang, phần vật thể, phi vật thể..., phải làm sao đưa được vào phần hội những nét đặc sắc của văn hóa thời Trần để không lẫn với các lễ hội khác; phù hợp với lịch sử, thực tiễn; khai thác triệt để các giai thoại, điển tích dân gian; lột tả được sức mạnh của nhà Trần.
Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Vũ Minh Giang - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản quốc gia - cho biết: “Các ý kiến, tham luận tại hội thảo mới chỉ là đề xuất từ phía các nhà khoa học trên cơ sở những yêu cầu của các nhà quản lý. Nếu có sự đồng thuận cao thì chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu sâu, đảm bảo căn cứ khoa học có sức thuyết phục”.
Làm sao để di tích sống trong lòng dân, lễ hội phải là linh hồn của quần thể di tích, đó là yêu cầu, nhiệm vụ mà hội thảo đặt ra. Nội dung, kịch bản của lễ hội Thái Miếu nhà Trần ở Đông Triều sẽ tiếp tục được rà soát và có sự đóng góp ý kiến của các chuyên gia có kinh nghiệm về lịch sử, văn hóa, lễ hội dân gian để thị xã Đông Triều và các đơn vị liên quan triển khai đưa lễ hội vào cuộc sống trong thời gian sớm nhất.
