Nguyễn Quang Long là cái tên không xa lạ với khán giả yêu nghệ thuật truyền thống nói chung, hát xẩm nói riêng trong gần 20 năm qua. Anh cùng cộng sự các thế hệ đã rất nỗ lực phục hồi, đưa nghệ thuật hát xẩm trở lại và quen thuộc với công chúng như ngày hôm nay.
Vốn sinh ra ở quê hương Kinh Bắc gắn với những câu hát quan họ, rồi theo học ngành thanh nhạc, lý luận âm nhạc ở Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam nên Nguyễn Quang Long đã hội tụ 2 con người, một là nghiên cứu lý luận và một nghệ sĩ biểu diễn.
Vì vậy, trong suốt quá trình phục hồi, lưu giữ và truyền bá những câu hát xẩm, Nguyễn Quang Long vừa ở vai trò một nhà nghiên cứu vừa trực tiếp hát những câu xẩm. Trong suốt quá trình làm việc, Nguyễn Quang Long đã luôn nỗ lực gìn giữ âm nhạc truyền thống.
Sau 25 năm theo đuổi con đường âm nhạc chuyên nghiệp, mới đây Nguyễn Quang Long đã cho ra mắt album “Trách ông Nguyệt Lão”. Album mang một ý nghĩa đặc biệt, ghi dấu hành trình 25 năm đi theo âm nhạc chuyên nghiệp, 20 năm theo nghiệp nghiên cứu, lý luận âm nhạc.
Cái tên “Trách ông Nguyệt Lão” là ngầm ý album chủ yếu nói về đề tài tình yêu, cũng là tính trữ tình nội tâm đồng thời pha chút dí dỏm nổi bật trong phong cách âm nhạc của Nguyễn Quang Long.
Album gồm 9 bài xẩm, đều là những sáng tác của Quang Long. Trong đó, có 3 bài được khai thác từ thơ của hai thi sĩ thuộc 2 thế hệ mà anh cảm thấy đồng điệu về tâm hồn đó là Nguyễn Bính và Hồng Thanh Quang để lồng điệu xẩm trở thành những bài hoàn chỉnh là "Chân quê" (Nguyễn Bính), "Thôi em cứ việc lấy chồng" và "Nghĩ kỹ mà xem" (Hồng Thanh Quang).
Và 6 bài còn lại trong album thì có "Xẩm Bốn mùa hoa Hà Nội" (sáng tác cùng Hồ Điệp) nhóm Xẩm Hà Thành phát hành MV vào mùa xuân năm 2016 và trở nên quen thuộc với khán giả.
Nguyễn Quang Long quan niệm: "Dù là nghệ thuật nào thì cũng không thể sống được nếu không tiếp tục khơi nguồn dòng chảy để nó phù hợp với nhu cầu mang tính thời đại. Chính vì thế muốn nối dài sự sống cho âm nhạc truyền thống nói chung, xẩm nói riêng càng cần phải tạo nên những sản phẩm mang tính nghệ thuật tích hợp nhiều yếu tố khác nhau, hài hòa giữa nghe và xem".
