Chuyển biến tích cực
Mới đây, trong lần thanh tra thứ 3 của EC tại tỉnh Khánh Hoà cho thấy, địa phương này đã cơ bản thực hiện tốt nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), đáp ứng đầy đủ các yêu cầu phục vụ cho công tác thanh tra của Đoàn (hồ sơ sổ sách ghi chép, lưu trữ, ứng dụng công nghệ thông tin để theo dõi, tổng hợp truy xuất kịp thời; cán bộ thực hiện nắm vững chuyên môn, nghiệp vụ).
Khánh Hoà chỉ là một trong rất nhiều địa phương có biển ở Việt Nam đang nỗ lực từng ngày trong việc chống khai thác IUU.
Trên thực tế, các mặt khuyến nghị của EC liên quan tới khung pháp lý; quản lý đội tàu, theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá; chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thuỷ sản và thực thi pháp luật và xử lý vi phạm ở Việt Nam liên quan tới chống khai thác IUU ngày càng đạt nhiều kết quả rõ nét.
Theo EC, tình hình chống khai thác IUU sau 5 năm bị cảnh báo “thẻ vàng” đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Cao điểm 180 ngày tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng”
Ngày 9.3.2023, ông Vũ Duyên Hải - Phó Vụ trưởng Vụ Khai thác thủy sản, Tổng cục Thủy sản, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NNPTNT), cho biết: Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đang triển khai kế hoạch 180 ngày cao điểm hành động chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng” của EC. Bộ NNPTNT cùng các địa phương đã bắt tay vào thực hiện nhiều giải pháp, nhiệm vụ Chính phủ đã đề ra.
Từ nay tới tháng 5.2023, các bộ, ngành, địa phương phải thực hiện quản lý đội tàu và theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá: Hoàn thành 100% việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) theo quy định. Cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase).
Đồng thời, kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại đồn/trạm biên phòng tuyến biển; kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra, vào tại cảng cá theo đúng quy định đảm bảo thiết bị VMS hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng; theo dõi, giám sát 24/7 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá.
Xây dựng quy chế phối hợp giữa các địa phương để kiểm soát 100% tàu cá của tỉnh hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh, tàu cá của tỉnh khác cập cảng làm xác nhận nhưng thực hiện chứng nhận tại tỉnh khác.
Ông Vũ Duyên Hải cũng đề nghị, các địa phương xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ chủ tàu cá mua, lắp thiết bị VMS và cước phí thuê bao vệ tinh để duy trì hoạt động thiết bị VMS. Xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác: Đảm bảo 100% hồ sơ các lô hàng xuất khẩu sang thị trường Châu Âu (EU) và các thị trường khác có yêu cầu truy xuất được nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác.
Về việc thực thi pháp luật, xử lý vi phạm, ông Hải cho biết, theo mục tiêu kế hoạch đề ra, đến tháng 5.2023, chấm dứt tàu cá khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Cùng với đó, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đàm phán, ký kết và tổ chức thực hiện đường dây nóng giữa Việt Nam và Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan, Trung Quốc để trao đổi thông tin, xử lý các vụ việc về tàu cá, ngư dân hai nước.
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, việc gỡ “thẻ vàng” của EC là khẳng định vị thế, trách nhiệm của Việt Nam trên trường quốc tế, cam kết trách nhiệm của Việt Nam trong các vấn đề hợp tác quốc tế. Ông yêu cầu các địa phương tập trung tối đa, khẩn trương thực hiện giải pháp tháo gỡ “thẻ vàng” trong năm 2023 nhằm lấy lại lợi thế cho hải sản Việt Nam.
