Sau 15 năm thực hiện, Dự án Đầu tư, nâng cấp Quốc lộ 4 đoạn Km238 - Km258, đoạn Km 271 - Km299 và đoạn Km339 - Km414 (Dự án Quốc lộ 4 đoạn Hà Giang - Lào Cai) vẫn chưa thể thông tuyến. Bên cạnh đó, dự án này còn vướng vào hàng loạt những sai phạm vừa được Kiểm toán chỉ rõ.
Theo Thông báo số 868/TB-KTNN của KTNN, Dự án Quốc lộ 4 đoạn Hà Giang - Lào Cai là công trình sử dụng vốn ngân sách nhà nước do Tổng cục Đường bộ Việt Nam làm chủ đầu tư; Ban Quản lý dự án 6 làm đại diện chủ đầu tư.
Dự án có tổng mức đầu tư 1.565 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ để nâng cấp 95km Quốc lộ 4 đạt tiêu chuẩn đường cấp 4 miền núi. Công trình được khởi công vào năm 2008 và dự kiến hoàn thành sau 3 năm thi công.
Thế nhưng, vào đầu năm 2011, thực hiện Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/2/2011 của Chính phủ, Dự án phải dừng giãn tiến độ đến sau năm 2015. Vì vậy, từ khi khởi công đến năm 2015, Dự án chỉ được bố trí 688,855 tỉ đồng (trong đó, năm 2015 được bổ sung 24,38 tỉ đồng) để ưu tiên hoàn thành trước 48,8km một số đoạn tuyến thuộc huyện Si Ma Cai, Bắc Hà (Lào Cai) và huyện Xín Mần, Vị Xuyên (Hà Giang).
Sau khi thi công xong, chủ đầu tư đã hoàn thiện hồ sơ quyết toán, chi phí xây dựng đã tăng lên rất nhiều so với dự toán ban đầu, làm phát sinh nợ đọng. Tính đến thời điểm Kiểm toán Nhà nước vào cuộc, chủ đầu tư còn nợ các nhà thầu thi công 136,3 tỉ đồng.
Ngoài ra, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ rõ, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan nghiệm thu khối lượng hoàn thành các đợt vượt giá trị thực tế thi công.
Thậm chí điều chỉnh chủng loại vật liệu không thỏa thuận điều chỉnh (gỗ các loại) tại các gói thầu số 1,2,3; điều chỉnh thừa vật liệu cát trong lớp cấp phối đá dăm (các gói thầu số 4,5,17); sai sót số học (gói thầu số 3) làm tăng chi phí đầu tư số tiền gần 600 triệu đồng. Ngoài ra, chủ đầu tư và đơn vị thi công thỏa thuận đơn giá bổ sung mới chưa có trong hợp đồng đối với các gói thầu còn chưa thống nhất.
Các gói thầu tại Dự án Quốc lộ 4 đoạn Hà Giang - Lào Cai đều chậm tiến độ so với cam kết ban đầu, có những gói thầu phải mất 3 lần gia hạn.
Đặc biệt, tại Gói thầu số 5, nhà thầu được chủ đầu tư tạm ứng 39 tỉ đồng, trong khi giá trị khối lượng được các bên thống nhất nghiệm thu đến điểm dừng kỹ thuật thời điểm Dự án bị giãn, hoãn tiến độ là 31,6 tỉ đồng.
Trong Thông báo số 868/TB-KTNN, Kiểm toán Nhà nước đề nghị Tổng cục Đường bộ Việt Nam chỉ đạo Ban Quản lý dự án 6 báo cáo Bộ GTVT có phương án bố trí trả nợ đọng xây dựng cơ bản theo quy định.
Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng được yêu cầu chỉ đạo Ban Quản lý dự án 6 và các đơn vị liên quan xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm tập thể, cá nhân và các đơn vị liên quan để xử lý theo quy định trong việc phát sinh nợ đọng giai đoạn 2008 - 2014 với số tiền là 163,3 tỉ đồng và không được nhà thầu bảo hiểm bồi thường khi xảy ra sụt trượt.
Đồng thời, chủ đầu tư cũng phải chấn chỉnh, rút kinh nghiệm trong việc điều chỉnh phê duyệt dự án không phù hợp với phương án sử dụng vốn đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
