Chưa công nhận...
Phải nhắc lại, ở thời điểm ông Nguyễn Xuân Anh lấy bằng tiến sĩ của Trường Southern California University for Professional Studies (SCUPS) - một trường chỉ đào tạo và cấp bằng cho các chương trình đào tạo online là vào tháng 12.2006. Khi đó, trường này chưa nhận được bất cứ một chứng nhận kiểm định chất lượng nào, dù đã được cấp giấy phép từ năm 1978. Chính vì vậy, bằng tiến sĩ của ông Xuân Anh không được công nhận tại Việt Nam.
Soi chiếu quy định của nước ta, hiện nay, việc công nhận văn bằng của người Việt Nam do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được thực hiện theo Quyết định số 77/2007/QĐ-BGDĐT (do Bộ GDĐT ban hành ngày 20.12.2007) và Thông tư số 26/2013/TT-BGDĐT (cũng của Bộ GDĐT, ban hành ngày 15.7.2013) sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định 77.
Theo đó, văn bằng của người Việt Nam do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp được công nhận trong các trường hợp:
Văn bằng được cấp bởi cơ sở giáo dục nước ngoài đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam, thực hiện hoạt động giáo dục theo quy định trong giấy phép và được tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục của Việt Nam hoặc nước ngoài công nhận về chất lượng.
Văn bằng được cấp bởi cơ sở giáo dục nước ngoài thuộc phạm vi áp dụng của Hiệp định về tương đương văn bằng hoặc công nhận lẫn nhau về văn bằng hoặc Điều ước quốc tế có liên quan đến văn bằng mà Việt Nam đã ký kết hoặc là thành viên.
Ngoài ra còn có văn bằng được cấp bởi các cơ sở giáo dục phổ thông, trường trung cấp chuyên nghiệp, cơ sở giáo dục đại học ở nước ngoài mà các chương trình giáo dục đã được cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục của nước đó công nhận hoặc được cơ quan có thẩm quyền về giáo dục của nước đó cho phép thành lập và được phép cấp bằng.
Văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp cho người học theo hình thức học từ xa chỉ được công nhận khi các chương trình giáo dục từ xa để cấp văn bằng đã được cơ quan kiểm định chất lượng giáo dục công nhận và được Bộ GDĐT cho phép đào tạo hoặc liên kết đào tạo tại Việt Nam.
PGS-TS Trần Văn Nghĩa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT - cho biết, văn bằng của các chương trình đào tạo từ xa của các trường nước ngoài chưa được Bộ GDĐT cho phép triển khai ở Việt Nam.
Theo ông Vũ Ngọc Hà - Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT: Đào tạo từ xa đã được nhiều nước trên thế giới công nhận là xu thế tất yếu, tuy nhiên, vẫn có nhiều quốc gia chưa công nhận hình thức đào tạo này. Do đó kiến nghị cần phải sớm có quy định, tiêu chuẩn và công cụ để công nhận văn bằng học theo hình thức đào tạo từ xa.
Kiểm định đào tạo trực tuyến là thách thức lớn
Bày tỏ quan điểm, TS Hoàng Ngọc Vinh - nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ GDĐT - cho rằng: Các chương trình đào tạo từ xa khó được công nhận văn bằng tại Việt Nam do khó xác thực điều kiện đảm bảo chất lượng.
Còn theo TS Lê Viết Khuyến - nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, Bộ GDĐT - đánh giá: Một trong những lý do khiến tấm bằng tiến sĩ của ông Nguyễn Xuân Anh không được đánh giá về chất lượng, đó chính là thời gian đào tạo tiến sĩ chỉ vẻn vẹn trong 21 tháng. Vì thế, không thể từ câu chuyện tấm bằng của ông Nguyễn Xuân Anh mà cho rằng việc học qua hình thức trực tuyến là kém chất lượng. Điều đáng nói là cách tổ chức như thế nào để có chất lượng tốt mới là điều đáng nói.
Về phía người học, nguyên tắc của họ là tự do chọn cho mình chương trình học phù hợp, nhưng để an toàn nhất, người học nên tỉnh táo xem chương trình đã được tổ chức, Nhà nước hay cộng đồng đại học kiểm định. Việc các văn bằng có chất lượng cao hay thấp có thể đánh giá qua kiểm định này” - ông Khuyến nói.
Ông Khuyến kiến nghị: “Bộ GDĐT nên chính thức công khai sự công nhận của mình, cũng như lý do của việc xác nhận hoặc không để ít nhất những người lỡ học tại các trường không được công nhận tránh được”.
Thứ trưởng Bộ GDĐT Bùi Văn Ga cũng khẳng định: “Một trong những thách thức lớn đối với Việt Nam là việc công nhận văn bằng của các chương trình đào tạo trực tuyến. Bởi hiện các chương trình này đa dạng, còn chất lượng, tính nghiêm túc rất khó kiểm soát”.
Được biết, để đảm bảo quyền lợi của người học, hiện Bộ GDĐT đang xây dựng trung tâm thông tin về công nhận văn bằng để giúp người học có đầy đủ thông tin hơn về các chương trình đào tạo nước ngoài trước khi lựa chọn chương trình hay cơ sở đào tạo.
