Những diễn biến trái chiều
Là doanh nghiệp nhỏ nằm trong khu công nghiệp An Khánh, Hoài Đức (Hà Nội), Công ty may của gia đình anh Nguyễn Thành An (PV - nhân vật đề nghị đổi tên) cho rằng, doanh nghiệp anh gần như không có nhu cầu vay vốn từ đầu năm. Nguyên nhân xuất phát từ việc lãi suất cho vay cao, thủ tục xét duyệt lâu.
Theo thống kê của NHNN, đến ngày 15.9.2023, tín dụng toàn nền kinh tế đạt gần 12,6 triệu tỉ đồng, tăng 5,56%. Mức này còn cách xa chỉ tiêu 14% mà Ngân hàng Nhà nước đề ra cho năm 2023.
Trong khi đó, ở chiều ngược lại, tính đến 31.8, huy động vốn tăng 5,36% so với cuối năm 2022 (tăng 9,8% so với cùng kỳ năm 2022).
Xét 6 tháng đầu năm 2023, đạt 6,38 triệu tỉ đồng, tăng 8,82% so với cuối năm 2022. Con số này tăng liên tiếp từ tháng 10 năm ngoái.
Mặc dù lãi suất ngày càng có xu hướng giảm, số ngân hàng niêm yết mức lãi suất tiền gửi trên 7% chỉ đếm trên đầu ngón tay nhưng khi trao đổi với Lao Động, ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán Kiến Thiết Việt Nam - cho rằng: Hai kênh gửi tiền mà người dân đang ưu tiên hiện nay vẫn là tiết kiệm ngân hàng và chứng khoán, do dòng tiền đang bí kênh đầu tư. Các nhà đầu tư vẫn còn tâm lý e ngại, chưa tin tưởng vào các kênh đầu tư khác.
Hướng đi của dòng tiền?
"Tiền đi đâu?" là câu hỏi lớn đặt ra trong bối cảnh diễn biến trái chiều của dòng tiền vào và ra của các ngân hàng.
Theo phân tích bức tranh tài chính của các ngân hàng trong 6 tháng đầu năm của Viện nghiên cứu khoa học Ngân hàng - Học viện Ngân hàng, tỉ lệ nợ quá hạn và nợ xấu trong ngành ngân hàng đã tăng nhanh và dấy lên một số lo ngại, tuy nhiên, các tỉ lệ này có sự chênh lệch rõ ràng giữa các nhóm ngân hàng.
Nợ xấu tăng nhanh đồng nghĩa với việc các ngân hàng tăng trích lập dự phòng rủi ro. Đơn cử như Vietinbank ghi nhận tỉ lệ nợ xấu được duy trì ở mức 1,1%.
Tỉ lệ bao phủ nợ xấu tiếp tục duy trì ở mức cao (170%). Còn tại Vietcombank, tính đến hết 6.2023, chất lượng tín dụng được kiểm soát với tỉ lệ nợ xấu ở mức 0,85%. Tuy đây là con số ở mức thấp nhất hệ thống, nhưng cũng đã tăng so với tỉ lệ 0,68% của Vietcombank hồi cuối năm 2022. Tỉ lệ dự phòng bao phủ nợ xấu của Vietcombank ở mức trên 350%.
Tính tới cuối tháng 6.2023, dư nợ cho vay khách hàng của VIB tăng nhẹ hơn 1,17%; nợ nhóm 5 giảm mạnh 24,4%, song nợ xấu nhóm 3, nhóm 4 đều tăng gấp đôi, khiến chi trích lập dự phòng rủi ro của VIB tăng mạnh.
Việc cho vay khó khăn khiến các ngân hàng sẽ phải duy trì một tỉ lệ tài sản thanh khoản cao tập trung vào trái phiếu Chính phủ. Thống kê từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho thấy, tháng 8, HNX tổ chức 20 đợt đấu thầu trái phiếu Chính phủ do Kho bạc Nhà nước phát hành với tỉ lệ trúng thầu đạt 92,69%. Đáng chú ý, giao dịch thứ cấp trái phiếu Chính phủ bình quân đạt hơn 5.830 tỉ đồng/phiên, tăng 11,69% so tháng 7.
Các chuyên gia của Công ty Chứng khoán Vietcombank đánh giá, “kênh đầu tư trái phiếu Chính phủ đang được cho là kênh đầu tư ưu tiên của các ngân hàng trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng thấp do nhu cầu vốn của doanh nghiệp và người dân thấp, lãi suất cho vay xuống chậm và hoạt động sản xuất kinh doanh dự báo còn gặp nhiều khó khăn ảnh hưởng đến nhu cầu chung".
Phó thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước - Đào Minh Tú cho biết, ngân hàng đang phải đối mặt với tình trạng thừa tiền do khó cho vay dù đã rất nỗ lực.
Để tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước cùng với toàn hệ thống tín dụng đang nỗ lực rà soát, hoàn thiện hoạt động cấp tín dụng; tăng khả năng tiếp cận tín dụng trong lĩnh vực bất động sản, các mặt hàng nông sản chủ lực; ban hành chính sách cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ; triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất; giảm lãi suất cho vay…
