Giá xăng tăng cao đe dọa lạm phát
Trao đổi với PV Báo Lao Động, chuyên gia kinh tế - TS Ngô Trí Long - cho rằng, giá xăng dầu liên tục tăng sẽ tác động đến lạm phát trong năm nay, khi nghị quyết Quốc hội đề ra tốc độ lạm phát tiêu dùng 4%. Hiện nay, quý I/2018 là 32,68%. Như vậy, dư địa còn lại tương đối ít. Theo dự báo của một số cơ quan chức năng, dự báo năm nay tốc độ tăng giá tiêu dùng có thể từ 3,6-3,8% với điều kiện không có gì đột biến. Tuy nhiên, sắp tới trong tháng 5.2018, giá một số dịch vụ y tế thay đổi, một số mặt hàng Nhà nước định giá sẽ tiếp tục được điều chỉnh. “Xăng dầu là mặt hàng đầu vào hết sức quan trọng, tác động đến lạm phát rất lớn bởi xăng tác động đến tất cả các ngành sản xuất, kinh doanh và mọi thành phần kinh tế. Nếu chúng ta không quản lý tốt giá xăng dầu yếu tố đầu vào thì chắc chắn tác động đến CPI năm nay” - TS Ngô Trí Long khẳng định. Thông thường khi tăng trưởng ở mức cao thường kéo theo lạm phát cao.
Tuy nhiên, trao đổi với PV Báo Lao Động sáng 10.4, TS Nguyễn Đức Độ - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế -Tài chính (Học viện Tài chính) - cho rằng: Trong tháng 4, việc tăng giá xăng dầu sẽ gây ảnh hưởng nhất định tới nền kinh tế, đặc biệt là chỉ số CPI, nhưng việc giữ lạm phát dưới 4% sẽ khả thi vì lạm phát cơ bản thấp và giá dầu thế giới khó tăng mạnh khi nguồn cung dầu đá phiến dồi dào, đồng thời FED vẫn đang thắt chặt tiền tệ.
Tổng cục Trưởng Tổng cục Thống kê (Bộ KHĐT) Nguyễn Bích Lâm cho rằng: Dự báo của các tổ chức quốc tế, giá xăng dầu trên thế giới vào cuối năm nay sẽ tăng 70-80USD/thùng. Do đó, giá xăng dầu trong nước dự báo sẽ tiếp tục tăng. Vậy, câu hỏi đặt ra là có nên đưa thuế bảo vệ môi trường tăng tối đa lên “kịch kim” (4.000 đồng) hay không khi các loại thuế, phí đã tập trung vào xăng A95 quá nhiều (thuế tiêu thụ đặc biệt, VAT...)? Nhiều chuyên gia kinh tế bày tỏ quan ngại: Tăng kịch trần đối với xăng từ 3.000 đồng lên 4.000 đồng/lít và dầu diesel từ 2.000 đồng lên 3.000 đồng/lít trong lúc này là không nên, bởi giá xăng dầu đang cõng quá nhiều loại thuế phí.
Cần xóa tình trạng “thống lĩnh thị trường”?
Trong xu thế thị trường, sự cạnh tranh càng nhiều thì càng ép giá thị trường xuống thấp. Việt Nam chưa có thị trường cạnh tranh nên giá xăng còn cao. Nhiều ý kiến cũng nêu rõ: Giá xăng dầu của một quốc gia cao hay thấp phụ thuộc vào chính sách tài chính. Nếu quốc gia nào có nguồn tài nguyên dầu dồi dào thì có thể để giá xăng dầu ở mức rất rẻ, còn hầu như các nước trên thế giới có hoạt động mua bán xăng dầu đều căn cứ vào giá xăng dầu thế giới cộng chính sách tài chính (thuế, phí) có thu hay không? Thu bao nhiêu? Giá xăng dầu của Việt Nam cao là do thuế và phí của Việt Nam còn cao. Bên cạnh đó, hiện nay mỗi DN kinh doanh xăng dầu đều “nghiễm nhiên” được 300 đồng lợi nhuận định mức cộng vào mỗi lít xăng bán ra cũng đẩy giá xăng lên cao. “Đây là điều rất vô lý, bởi kinh doanh là phải có lời, có lỗ” - TS Ngô Trí Long nêu quan điểm.
TS Nguyễn Đức Độ cũng chung quan điểm, Nhà nước cần kiểm soát giá vì thị trường chưa có tính cạnh tranh cao.
So sánh về giá xăng trong nước và thế giới, TS Ngô Trí Long cho rằng, so với nước có chung biên giới như Lào, Campuchia, Trung Quốc… thì giá xăng của Việt Nam có thấp hơn.
