Phaethon, tiểu hành tinh gần Trái đất, là nguồn gốc của mưa sao băng Geminids hàng năm. Tiểu hành tinh này từng tiến đến gần Trái đất khoảng 10 triệu km trong năm 2017.
Tiểu hành tinh Phaethon rộng 5,8km, có biểu hiện hoạt động giống như sao chổi dù cấu trúc khác biệt. Phatheon thường sáng lên khi đến gần Mặt trời dù tiểu hành tinh này chủ yếu là đá trong khi các sao chổi sáng lên là nhờ nhiệt độ của mặt trời khiến băng dưới bề mặt bốc hơi.
Nghiên cứu mới đăng ngày 16.8 trên tạp chí Khoa học Hành tinh chỉ ra, "thủ phạm" của hiện tượng khác lạ này có thể là natri.
Các tác giả nghiên cứu mới giải thích, quỹ đạo kéo dài 524 ngày của Phaethon đưa tiểu hành tinh này đi vào quỹ đạo của sao Thủy. Khi đó, Mặt trời làm nóng bề mặt tiểu hành tinh Phaethon tới 750 độ C. Ở điều kiện này, bất kỳ vật chất nào, từ nước, khí carbon dioxide hoặc đá khô gần bề mặt tiểu hành tinh đều không còn, nhưng riêng natri có thể thoát ra từ đá của tiểu hành tinh và bay vào không gian.
Trưởng nhóm nghiên cứu Joseph Masiero tại IPAC, một tổ chức nghiên cứu thuộc Viện Công nghệ California, Mỹ, cho biết: “Phaethon là một thiên thể kỳ lạ sẽ hoạt động khi đến gần Mặt trời. Chúng tôi biết đó là một tiểu hành tinh và là nguồn gốc của mưa sao băng Geminids. Nhưng tiểu hành tinh này chứa ít hoặc không có băng do đó chúng tôi bị hấp dẫn bởi khả năng natri, một chất tương đối dồi dào ở các tiểu hành tinh, có thể là nguyên tố thúc đẩy hoạt động này".
Để xác nhận khả năng natri chuyển thành hơi và thoát từ đá của tiểu hành tinh, các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm mẫu thiên thạch Allende rơi xuống Mexico năm 1969, trong một phòng thí nghiệm của NASA. Thiên thạch Allende có thể đến từ một tiểu hành tinh thuộc nhóm chondrites carbon hình thành vào thủa nguyên sơ của Mặt trời và có thể so sánh được với Phaethon.
Sau đó, các nhà nghiên cứu đốt nóng mẫu thiên thạch lên nhiệt độ cao nhất mà Phaethon sẽ trải qua khi đến gần Mặt trời. Kết quả xác nhận natri bị thoát khỏi thiên thạch cho thấy điều tương tự có thể xảy ra ở tiểu hành tinh Phaethon.
"Phát hiện mới nhất của chúng tôi là, nếu các điều kiện thích hợp, natri có thể giải thích bản chất của một số tiểu hành tinh đang hoạt động, làm cho phổ giữa tiểu hành tinh và sao chổi thậm chí còn phức tạp hơn những gì chúng ta nhận thấy trước đây" - nhà nghiên cứu Masiero nói.
