Dân khiếu kiện
UBND TP.Buôn Ma Thuột vừa thực hiện cưỡng chế thu 2,9 ha đất của gần chục hộ dân đang sử dụng đất của Công ty TNHH MTV cà phê Việt Thắng để triển khai Dự án "Xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư thôn 1, xã Hoà Thắng" vào ngày 20.9.2021.
Việc cưỡng chế, thu hồi đất này để phục vụ xây dựng khu tái định cư, tái bố trí cho các hộ dân bị thu hồi đất khi triển khai xây dựng đường Đông - Tây.
Tuy nhiên, việc cưỡng chế đã gây phản ứng, bức xúc của nhiều hộ dân. Họ cho rằng, việc cưỡng chế được tiến hành chưa thỏa đáng, UBND thành phố không tiến hành các bước, quy trình thu hồi đất theo quy định của pháp luật, gây xáo trộn cuộc sống.
Trước đó, tháng 6.2021, khi nhận thông tin về việc sẽ bị cưỡng chế thu hồi đất, tập thể hơn 40 hộ dân vùng giải tỏa đã đâm đơn tố cáo UBND TP.Buôn Ma Thuột gửi UBND tỉnh Đắk Lắk, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đề nghị giải quyết.
Khi UBND tỉnh Đắk Lắk thu hồi đất của Công ty Cà phê Việt Thắng vào năm 2008, lẽ ra phải ưu tiên giao đất lại cho các hộ dân nhận khoán, canh tác tại công ty này. Vì họ là những người nhận khoán và đang tiếp tục canh tác, sử dụng ổn định lâu dài trên khu đất này. Tuy vậy, điều này không xảy ra.
Trong đơn kiện, người dân cũng cho rằng việc tổ chức thu hồi đất có dấu hiệu trái pháp luật khi chưa lập dự án, chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tổng thể do UBND thành phố ban hành ngày 18.6.2021 có dấu hiệu trái pháp luật, xâm phạm quyền lợi hợp pháp của nhân dân.
Chính quyền phản hồi ra sao?
Trong văn bản trả lời đơn thư của dân ngày 23.9, UBND TP.Buôn Ma Thuột nêu rằng, nguồn gốc khu đất này là do Nhà nước quản lý, chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bất cứ cá nhân nào. Vì vậy, không có cơ sở để bồi thường về đất cho các hộ dân.
Việc các hộ dân cho rằng, UBND thành phố tổ chức thu hồi đất có dấu hiệu trái pháp luật là không có cơ sở. Bởi trước đó, UBND tỉnh Đắk Lắk đã có quyết định thu hồi đất của Công ty cà phê Việt Thắng.
Xác định đây là đất do Nhà nước quản lý nên chính quyền TP.Buôn Ma Thuột không ban hành giá đất để bồi thường. Riêng tài sản trên đất thì UBND thành phố căn cứ vào các quyết định của tỉnh để lập phương án bồi thường, hỗ trợ theo quy định.
Tuy nhiên, để tránh thiệt thòi cho các hộ dân khi Nhà nước thu hồi đất, ổn định cuộc sống, hạn chế việc khiếu kiện, khiếu nại nhiều lần, không tạo thành điểm nóng khi thực hiện dự án, UBND TP.Buôn Ma Thuột báo cáo UBND tỉnh xin hỗ trợ khác cho người dân.
Ngoài ra, UBND thành phố cũng đã ban hành Quyết định về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và chi phí tổ chức thực hiện khi thu hồi đất (đợt 1 gồm 22 hộ) là đã thực hiện đúng quy định hiện hành.
Ông Vũ Văn Hưng - Chủ tịch UBND TP.Buôn Ma Thuột - nhấn mạnh: "Thành phố đề nghị UBND tỉnh xem xét và cho ý kiến để triển khai như hỗ trợ cho bà con đối với tài sản không đủ điều kiện được bồi thường; hỗ trợ tiền thuê nhà, di chuyển, chấp hành tốt bàn giao mặt bằng... bồi thường chi phí đầu tư vào đất, hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề và tìm kiếm việc làm".
Ngoài ra, những hộ dân thuộc vùng giải tỏa nếu trước đó đủ điều kiện giao đất có thu tiền sử dụng đất không thông qua đấu giá sẽ được bố trí giao đất tái định cư (có thu tiền sử dụng đất) ngay tại khu vực này sau khi chính quyền hoàn thiện cơ sở hạ tầng.
"Căn cứ theo quy định hiện hành, thành phố đã thực hiện hết cho bà con. Về lý, chính quyền thực hiện theo quy định nhưng ở mặt tình cảm thì đúng là bà con có thiệt thòi nên đơn vị mới đề nghị UBND tỉnh cho phép hỗ trợ thêm về đất (theo quy định là không).
Nếu được cho phép, sẽ có thêm gói hỗ trợ khoảng 17 tỉ đồng cho toàn bộ dân vùng giải tỏa. Nếu giải phóng mặt bằng sớm, thành phố sẽ có đất để bố trí tái định cư cho bà con ở dự án Đông - Tây lẫn những người đủ điều kiện ở thôn 1, xã Hòa Thắng", ông Hưng cho biết.
Diện tích đất được UBND TP.Buôn Ma Thuột thu hồi để làm dự án là hơn 10ha. Nguồn gốc lô đất kể trên có từ những thập niên 80, 90, các hộ dân nhận hợp đồng giao khoán sản xuất trồng cà phê với Nông trường cà phê Việt Đức (nay là Công ty Việt Thắng) và đa số đều không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để xây cất nhà (vốn là đất nông nghiệp - PV).
