- “Nóng” hay “không nóng” tuỳ thuộc vào điểm đối chiếu. Nếu so sánh “ta với ta”, giữa hiện tại và quá khứ của ngành hàng không Việt Nam thì quả thật tăng trưởng vận tải hàng không nội địa trong 5 năm gần đây khá cao, đặc biệt là từ khi Vietjet tham gia thị trường và cùng Jetstar Pacific đẩy thị phần dịch vụ hàng không giá rẻ lên gần 60% thị trường hàng không nội địa.
Nhưng nếu so với các nước trong khu vực, ví dụ Thái Lan, tỉ lệ khách đi máy bay nội địa trên tổng dân số nước ta mới bằng một nửa ở họ. Nghĩa là mức độ công cộng hoá hàng không nội địa ở Việt Nam mới bằng một nửa Thái Lan. Nếu so với Malaysia thì còn cách xa hơn nữa.
Việc xây dựng các cảng hàng không sân bay được cho là dư thừa, không khai thác hết công suất, ông đánh giá như thế nào về tình tình phát triển cảng hàng không?
- Cũng vậy, câu trả lời tuỳ thuộc vào điểm đối chiếu (với “ta” hay với “người ta”). Chúng ta hiện đang có 21 sân bay, nếu tính thêm các sân bay Long Thành, Vân Đồn, Phan Thiết thì là 24 sân bay đến năm 2025. Tổng công suất cả 21 sân bay đang khai thác chỉ khoảng 71,5 triệu khách/năm, chưa bằng công suất chỉ một sân bay chính ở Bangkok, Singapore, Kuala Lumpur (100 triệu khách/năm). Mà Thái Lan đã có tới 38 sân bay, trong khi dân số của họ chỉ bằng 72% Việt Nam.
Vấn đề hạ tầng sân bay Việt Nam không phải nước ta có quá nhiều sân bay, có “lạm phát sân bay” như một số người nhận xét, mà là mức độ xã hội hoá đầu tư, vận hành sân bay ở Việt Nam còn quá thấp. Nếu nước ta có nhiều sân bay, nhà ga hàng không như Sun Group đang đầu tư ở Vân Đồn thì rất tốt, phù hợp với xu thế thế giới.
Ở Thái Lan, hãng hàng không tư nhân Bangkok Airways tự đầu tư, vận hành 3 sân bay. Việt Nam cần đẩy mạnh xã hội hoá đầu tư, vận hành sân bay thì mới đủ hạ tầng sân bay.
Hiện Việt Nam chỉ có 4 hãng hàng không, có phù hợp với nhu cầu thị trường và hội nhập kinh tế?
- Về bản chất mới chỉ có hai: Vietnam Airlines, Jetstar Pacific, VASCO có thể coi là một, do Vietnam Airlines kiểm soát toàn bộ hoặc chi phối. Thái Lan có 8 hãng hàng không, kể cả các hãng hàng không giá rẻ có vốn đầu tư nước ngoài như Thai Air Asia, Thai Lion Air, Thai Vietjet Air.
Chúng ta nhiều khi nhạy cảm với đầu tư nước ngoài vào hàng không, nhưng chính hàng không nước ta đầu tư sang Thái Lan đấy thôi! Tôi cho rằng việc có 5-7 hãng hàng không ở Việt Nam là bình thường, tốt cho người dân, cho ngân sách nhà nước.
Đặc biệt với Nghị quyết 08 của Bộ Chính trị coi du lịch là ngành kinh tế chiến lược thì lại càng cần như thế, vì phát triển du lịch cần có hàng không.
Xin cảm ơn ông!
