Sáng 11.5, Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) Hội thảo về “Trọng tài thương mại - Thêm “tự tin” cho hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài”. Qua đó sẽ giúp các DN đưa ra lựa chọn phù hợp về phương thức giải quyết tranh chấp cũng như sử dụng hiệu quả công cụ này.
Bảo vệ quyền hợp pháp của nhà đầu tư
Theo các chuyên gia kinh tế, Việt Nam hiện được đánh giá là quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao và ổn định trong khu vực và trên thế giới. Một trong những động lực lớn đóng góp vào sự tăng trưởng đó là hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, cụ thể là nhóm DN FDI. Đây là một bộ phận cấu thành quan trọng và là động lực tăng trưởng và ổn định của nền kinh tế VN. Tuy nhiên, các dòng vốn đầu tư nước ngoài; các dòng chảy thương mại xuyên biên giới luôn rất “nhạy cảm” và luôn chuyển dịch phụ thuộc vào các yếu tố tại điểm đến đầu tư. Nhận thấy rõ điều này, Chính phủ đã có nhiều cam kết, hành động mạnh mẽ để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các DN đã và đang có hoạt động đầu tư kinh doanh tại VN, coi thành công của các nhà đầu tư nước ngoài như sự thành công của Chính phủ. Cụ thể, hiện Chính phủ đang xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo và phát triển cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo thuận lợi tốt nhất cho người dân và DN phát triển SXKD và đầu tư. Một trong những điều kiện quan trọng là tập trung hoàn thiện thể chế pháp luật, tiếp tục minh bạch hóa hệ thống pháp luật, đảm bảo tính sẵn có và hiệu quả của các phương thức giải quyết tranh chấp, đảm bảo quyền tự do lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp, đảm bảo hiệu lực thi hành của các bản án và phán quyết trọng tài.
Theo Phó Tổng Thư ký VIAC Phan Trọng Đạt, khi các DN FDI có tranh chấp, phần lớn họ không lựa chọn tòa án mà họ lựa chọn trọng tài vì điều này mang lại hiệu quả cho DN về chi phí và thời gian. Các lĩnh vực tranh chấp phần lớn mua bán hàng hóa (40%), trong các lĩnh vực tranh chấp giải quyết thông qua trọng tài có tính phức tạp cao là vấn đề xây dựng. Do đó VIAC luôn thúc đẩy sự phát triển để trở thành địa chỉ giải quyết các tranh chấp, giúp DN bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, yên tâm bỏ vốn đầu tư, mở rộng hoạt động SXKD tại VN.
Muốn thu hút đầu tư phải có xét xử bằng trọng tài
Theo Phó Chủ tịch Tòa án Trọng tài ICC khu vực Châu Á Kemvin Kim, hiện rất nhiều DN trên thế giới khi có tranh chấp đã sử dụng phương thức trọng tài quốc tế vì thông qua đó các DN có thể lựa chọn ngôn ngữ trong tranh tụng và lựa chọn được luật pháp khi tranh tụng và các yếu tố này sẽ giúp họ tốt hơn trong quá trình tranh tụng. Với tư cách là toà trọng tài hàng đầu trên thế giới ICC luôn thúc đẩy và hỗ trợ các DN trong việc sử dụng phương thức trọng tài trong tranh chấp thương mại. Hiện việc sử dụng trọng tài quốc tế ngày càng trở nên phổ biến và nó cũng đang phát triển mạnh tại VN. Thực tế cho thấy, trong những năm qua VN là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh. Dòng đầu tư vào VN ngày càng tăng, xuất phát từ thực tế VN là quốc gia năng động, môi trường đầu tư tốt.
LS Phạm Mạnh Dũng - nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ KHĐT - cho biết sau 30 năm thu hút đầu tư, VN đã có trên 25.000 dự án FDI với tổng vốn khoảng 320 tỉ USD và giải ngân khoảng 180 tỉ USD, thu hút trên 23 triệu lao động. Cùng đó, sau 9 năm gia nhập WTO VN đã thay đổi 12 luật để minh bạch hóa hệ thống pháp luật của VN. Điều đó cho thấy nguồn vốn đầu tư vào VN ngày càng cao và như vậy cũng đã nảy sinh sự tranh chấp giữa các nhà đầu tư với nhau; tranh chấp giữa các nhà đầu tư và chính quyền về giấy phép đầu tư, thuế; tranh chấp giữa các cổ đông, các thành viên trong DN… Bà Hồ Thúy Ngọc - Trưởng bộ môn Luật Quốc tế, khoa Đào tạo quốc tế Trường ĐH Ngoại thương - cho rằng, muốn thu hút được FDI phải có xét xử bằng trọng tài. FDI mang đến việc làm, phát triển KHCN, mạng lưới phân phối toàn cầu. Do vậy chúng ta bảo vệ lợi ích của nhà đầu tư bằng nền tảng pháp lý và khuôn khổ pháp lý.
