Mặc dù hàng trăm nghìn người biểu tình giận dữ xuống phố vào cuối tuần qua, Tổng thống Park Geun-hye vẫn từ chối gặp gỡ công tố viên. Đảng Nhân dân đối lập bắt đầu thu thập chữ ký để buộc tội bà Park, trong khi Đảng Dân chủ đối lập chính xem xét các điều kiện để luận tội. Câu hỏi đặt ra là: Liệu các nhà lập pháp có đi theo con đường chính trị nguy hiểm để luận tội tổng thống?
Dưới đây là một vài điểm mấu chốt xung quanh vụ bê bối của Tổng thống Hàn Quốc - Park Geun-hye.
Bước ngoặt mới
Vụ bê bối tập trung vào bà Choi Soon-sil, một người bạn thân của bà Park trong suốt 40 năm qua và là con gái của một thủ lĩnh giáo phái thần bí. Bà Choi - không có vai trò chính thức nào trong chính quyền của Tổng thống Park Geun-hye - đã thừa nhận lạm quyền cùng hai cố vấn của tổng thống, lợi dụng mối quan hệ với bà Park để gây sức ép, buộc các tập đoàn quyên góp hàng triệu đô la cho hai tổ chức phi lợi nhuận do bà Choi quản lý. Bà Choi và hai cựu cố vấn Tổng thống Park đã bị truy tố hôm 20.11. Các nhà điều tra cho biết, họ tin rằng bà Park có vai trò đáng kể trong các hành vi phạm tội này.
 |
| Người biểu tình mang theo mặt nạ Tổng thống Park Geun-hye (trái) và người bạn thân Choi Soon-sil (phải) ở Seoul. |
Theo các tài liệu mà công tố viên đệ trình lên toà án, bà Park bị cáo buộc đã ra lệnh cho bà Choi và một trong những cựu trợ lý thu tiền của các tập đoàn để hỗ trợ khai trương hai quỹ phi lợi nhuận nói trên. Theo tài liệu toà án được công bố cho báo chí, một cựu cố vấn khác của bà Park bị cáo buộc tiết lộ hàng chục tài liệu mật của tổng thống cho bà Choi, theo lệnh của bà Park. Những tài liệu mật này bao gồm các vụ bổ nhiệm nhân sự cấp cao và các cuộc đàm phán quân sự bí mật với Triều Tiên trước khi bà Park nhậm chức. Văn phòng tổng thống và luật sư của bà Park gọi những cáo buộc này là vô căn cứ.
Tổng thống Park có bị luận tội?
Thông báo của công tố viên mở một con đường pháp lý thực sự cho các đối thủ và những người bất đồng chính kiến trong đảng cầm quyền của bà Park để đòi Quốc hội luận tội tổng thống. Điều đó là vì Quốc hội chỉ có thể lật đổ tổng thống khi có đủ số lượng nghị sĩ tin rằng, tổng thống vi phạm pháp luật.
Hai đảng đối lập chính ở Hàn Quốc tuyên bố sẽ tìm kiếm sự luận tội của Quốc hội, vì bà Park từ chối từ chức. Tổng thống có quyền miễn trừ các vụ kiện hình sự khi đang tại nhiệm.
Để có được một luận tội của Quốc hội gồm 300 thành viên, cần ít nhất 2/3 số phiếu, tức là 200 thành viên.
Báo chí Hàn Quốc cho hay, các đảng đối lập, độc lập cánh tả và các nghị sĩ chống đối bà Park ngay trong đảng cầm quyền Saenuri có thể liên kết với nhau để đủ hơn 200 phiếu.
Nếu bà Park bị luận tội, bà sẽ bị tước bỏ ngay lập tức các quyền lập hiến cho đến khi Toà án Hiến pháp quyết định về số phận của bà. Thủ tướng của bà Park, nhân vật số 2 trong chính phủ, sẽ đảm nhận các trách nhiệm của tổng thống, kể cả vai trò tổng tư lệnh quân đội gồm 630.000 quân.
Nếu ít nhất 6 trong 9 thành viên của Toà án Hiến pháp thông qua bản luận tội, bà Park sẽ bị chính thức hạ bệ. Sau đó, trong vòng 2 tháng, Hàn Quốc sẽ phải tổ chức cuộc bầu cử quốc gia để lựa chọn người kế nhiệm trong 5 năm tiếp theo.
Canh bạc của bà Park
Bà Park Geun-hye, con gái nhà độc tài Park Chung-hee, người vẫn được nhiều người Hàn Quốc tôn kính vì những thành tựu kinh tế của ông, có thể vẫn tin rằng Quốc hội sẽ không mạo hiểm luận tội bà, và đó là hy vọng cuối cùng của bà trước khi nhiệm kỳ 5 năm kết thúc vào đầu năm 2018. Ngay cả khi nếu bà bị luận tội, Toà án Hiến pháp thiên về bảo thủ có thể mất 180 ngày để nghị án, đủ thời gian để bà xoa dịu sự tức giận của công chúng.
Hoặc toà án cũng có thể đảo ngược việc luận tội. Trường hợp này đã từng xảy ra vào năm 2004 với Tổng thống Roh Moo-hyun. Ông bị buộc tội về vận động bầu cử bất hợp pháp và cáo buộc kém cỏi bất tài. Nhưng bản luận tội gây ra một sự phản ứng dữ dội trong công chúng, giúp đảng của ông giành thắng lợi lớn trong cuộc bầu cử quốc hội. Toà án Hiến pháp sau đó đã ra phán quyết rằng hành động của ông Roh không có lý do xác đáng để khiến ông phải bị sa thải.
Luận tội cũng có thể phản tác dụng vào thời điểm này. Mặc dù bà Park không được lòng dân, song chính trường Hàn Quốc đang bị chia rẽ sâu sắc. Nhiều người bảo thủ có thể tập hợp lại trong kỳ bầu cử năm tới nếu họ chứng kiến một cơn cuồng nộ khiến bà Park bị luận tội tại Quốc hội.
