Gần 40 năm sống tạm nơi cửa sông
Xóm chài Tam Bạc một sáng đầu năm, tiếng trẻ nhỏ nô đùa tíu tít. Trong thuyền, nhà nào, nhà nấy tất bật chuẩn bị bữa cơm sáng trước khi bắt đầu một ngày làm việc. Vừa ăn vội bát cơm, bà Lê Thị Lụa (63 tuổi) vừa đảo mắt trông mấy đứa cháu nhỏ khỏi sảy chân ngã xuống sông. Vợ chồng bà Lụa quê gốc ở Thanh Hà, Hải Dương nhưng cuộc sống lênh đênh sông nước đã “bám” lấy ông bà từ gần 40 năm nay. Bà Lụa có tất thảy 8 người con, nay còn 7. Quanh chiếc thuyền nơi ông bà sống là 5 chiếc thuyền nhỏ của 5 người con gái. “Người ta nói tuổi già có con cháu quay quần quanh mình là sướng lắm. Ấy mà tôi lại buồn, vì số mình đã khổ, các con cũng chẳng khấm khá hơn, vẫn phải chung kiếp sống lênh đênh” - bà Lụa lén lau nước mắt.
Khoảng chục năm gần đây, bà Lụa ngày ngày ở nhà trông cháu, lo cơm nước cho cả nhà. Còn ông Lê Văn Thực - chồng bà Lụa, ở tuổi 64 - vẫn phải lặn dưới nước hàng giờ để mò sắt, kiếm chai, lọ gom về bán lấy tiền. Ngày kiếm được vài chục nghìn, có ngày chẳng được đồng nào. Đám con gái, con rể của ông Thực trẻ khỏe hơn thì mưu sinh bằng nghề chài lưới, hoặc làm thuê, bốc vác ở các khu chợ chứ chẳng dám mơ được làm công nhân vì... không biết chữ.
Hiểm nguy rình rập
Cả xóm chài hiện có hơn 40 hộ dân sinh sống, chủ yếu đến từ các vùng quê Hải Dương, Thái Bình. Không nhà, không đất, không ruộng vườn họ mới phải chọn kiếp sống “tạm” nơi cửa sông, ngày ngày mưu sinh bằng nghề chài lưới, nhặt sắt vụn, ve chai. Thu nhập bấp bênh nhưng tai nạn rình rập, hôm thì sảy chân, chuột rút, cắm phải sắt vụn, chai lọ rách toác cả chân tay. Như hộ gia đình bà Cao Thị Chĩnh (55 tuổi, quê Hải Dương), con gái lớn của bà chết đuối từ khi còn nhỏ, vợ chồng bà may mắn thoát cửa tử thần trong một lần đắm thuyền trên sông. Hay như ông Thực, cách đây vài tháng ốm trận thập tử nhất sinh do cảm lạnh trong lúc mò sông kiếm sắt vụn...
Người đi làm “đánh đu" với tử thần, người ở nhà cũng chẳng an toàn. Bà Lê Thị Lụa đau xót kể lại việc 6 đứa cháu nhỏ không may rơi xuống sông chết đuối, hay con rể lớn của bà đang ngủ trong thuyền thì bất ngờ thuyền sập, nửa tháng sau cũng qua đời vì vết thương quá nặng. Bà Lê Thị Tình (50 tuổi) - em gái bà Lụa - còn bàng hoàng nhớ lại vụ tai nạn giáp Tết Nguyên đán Canh Tý khi bà vừa bước ra mũi thuyền thì mũi thuyền gẫy đôi do bêtông lâu ngày mục nát...
Bảo đảm cuộc sống người dân xóm chài
Khó khăn, hiểm nguy là vậy, nhưng người dân nơi đây vẫn lạc quan vì với họ, cuộc sống hiện tại đã tốt hơn trước rất nhiều. Người dân đã có điện, nước sạch để sinh hoạt, mặc dù giá có hơi cao. Đám trẻ con trong xóm cũng được đi học ở lớp học tình thương tại Nhà thờ Chính tòa, biết đọc, biết viết, hứa hẹn tương lai tươi sáng hơn.
Ấy vậy nên, khi nghe thông tin thành phố sắp sửa di dời xóm chài để phục vụ dự án chỉnh trang sông Tam Bạc, nhiều người dân ngậm ngùi. Bà Lê Thị Tình chia sẻ: “Không ai muốn con cháu mãi sống cảnh bấp bênh, chen chúc trên chiếc thuyền chưa nổi 10m2. Nhưng nếu di dời xóm chài, chúng tôi cũng chưa biết đi đâu về đâu. Vì những chiếc thuyền lâu ngày mục nát, ọp ẹp không thể chịu được sóng to, gió lớn nếu neo đậu ở bến khác. Việc mua đất, xây nhà lại càng không thể vì cơm không đủ ăn, tiền đâu để lo những thứ khác”.
Được biết, tháng 5 tới đây, thành phố dự kiến di dời làng chài để phục vụ dự án Cải tạo sông Tam Bạc giai đoạn 2, đoạn từ cầu Lạc Long đến cầu Hoàng Văn Thụ. Theo ông Dương Đình Ổn - Chủ tịch UBND quận Hồng Bàng (Hải Phòng), hiện, lãnh đạo địa phương đang xây dựng kế hoạch họp dân, khảo sát ý kiến liên quan nội dung này. Đồng thời, cử cán bộ điều tra, xác minh quê quán của hơn 40 hộ dân đang sống tại xóm chài. “Với những người có đất đai, nhà ở sẽ đưa người dân về quê, ổn định cuộc sống. Với trường hợp đặc biệt, không có chỗ ở, đất đai... chính quyền quận Hồng Bàng sẽ đề nghị lãnh đạo thành phố Hải Phòng có phương án an sinh xã hội đối với người dân” - ông Ổn cho hay.
