Không được trả lương, đóng BHXH đầy đủ phải làm sao?
Bạn đọc số ĐTDĐ 01688553xxx gọi đến số điện thoại đường dây Tư vấn pháp luật Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Chúng tôi là công nhân đi làm cho Cty Sông Đà XX. Bây giờ đã là tháng 12 nhưng Cty mới chỉ trả lương cho chúng tôi đến tháng 3.2016 và đã 4 năm nay Cty không đóng BHXH cho chúng tôi. Chúng tôi phải làm sao?
Bạn đọc số ĐT 01687998XXX gọi đến số điện thoại đường dây Tư vấn pháp luật Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Tôi là NLĐ làm việc tại nhà máy chế biến hạt điều tại tỉnh Long An, có khoảng 100 lao động. Tôi ký HĐLĐ có thời hạn, đã làm việc đến nay được 5 năm. Tuy nhiên mới đây 3 tháng, DN thay giám đốc và mới đóng BHXH cho tôi được 3 tháng.Tôi có được truy đóng BHXH trở về trước không? Những năm trước tôi không nghỉ phép năm thì có được truy lĩnh tiền phép năm hay không?
Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động trả lời: Điểm a, khoản 1, điều 2, Luật BHXH 2014 quy định: NLĐ là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, bao gồm: Người làm việc theo HĐLĐ không xác định thời hạn, HĐLĐ xác định thời hạn, HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả HĐLĐ được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;
Điều 96 BLLĐ 2012 quy định về nguyên tắc trả lương như sau: NLĐ được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng thời hạn. Trường hợp đặc biệt không thể trả lương đúng thời hạn thì không được chậm quá 1 tháng và người sử dụng lao động phải trả thêm cho NLĐ một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương.
Điều 114 BLLĐ 2012 quy định về thanh toán tiền lương những ngày chưa nghỉ: NLĐ do thôi việc, bị mất việc làm hoặc vì các lý do khác mà chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm thì được thanh toán bằng tiền những ngày chưa nghỉ. NLĐ có dưới 12 tháng làm việc thì thời gian nghỉ hằng năm được tính theo tỷ lệ tương ứng với số thời gian làm việc. Trường hợp không nghỉ thì được thanh toán bằng tiền.
Với trường hợp thứ nhất: Nếu đúng như những gì bạn trình bày, Cty đã sai phạm nghiêm trọng về pháp luật lao động.
Với trường hợp thứ hai: Bạn đã đi làm 5 năm và có ký HĐLĐ với Cty, do đó bạn có quyền yêu cầu Cty phải đóng BHXH đầy đủ cho thời gian đã đi làm. Đồng thời, bạn cũng có quyền yêu cầu Cty trả tiền những ngày chưa nghỉ phép năm cho bạn.
Cả hai trường hợp, các bạn có thể nhờ LĐLĐ hoặc Phòng LĐTB&XH cấp huyện nơi Cty đóng trụ sở can thiệp hoặc khởi kiện ra TAND cấp huyện nơi Cty đóng trụ sở để được bảo vệ quyền lợi.
Khai báo tình trạng việc làm trễ hạn, bị tạm dừng trợ cấp thất nghiệp
Bạn đọc số ĐT 0975588XXX gọi đến số điện thoại đường dây Tư vấn pháp luật Báo Lao Động 0961.360.559 hỏi: Tôi đang thất nghiệp, đã đi đăng ký thất nghiệp và được hưởng trợ cấp thất nghiệp (TCTN) do BHXH Dĩ An, tỉnh Bình Dương chi trả 1 tháng. Theo quy định, đến hết ngày 9.12, tôi phải đến trình diện và thông báo về việc chưa tìm được việc làm để được hưởng TCTN tháng tiếp theo. Do nhà tôi có việc, nên ngày 10.12 tôi mới từ quê ở Thanh Hóa vào nên không vào kịp để trình diện và thông báo về việc chưa tìm được việc làm. Ngày 12.12 (thứ Hai đầu tuần), tôi đi thông báo về việc chưa tìm được việc làm thì nhân viên Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh Binh Dương nói tôi không đủ điều kiện để đăng ký hưởng TCTN nữa. Tôi phải làm sao?
Văn phòng Tư vấn pháp luật Báo Lao Động trả lời: Khoản 2, Điều 19Nghị định 28/2015/NĐ-CP quy định: Trong thời hạn 2 ngày làm việc kể từ ngày NLĐ không đến thông báo về việc tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định, Trung tâm Dịch vụ việc làm nơi NLĐ đang hưởng TCTN trình Giám đốc Sở LĐTB&XH quyết định về việc tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp của NLĐ”. Khoản 1, Điều 20 Nghị định 28/2015/NĐ-CP quy định về việc tiếp tục hưởng TCTN: “NLĐ bị tạm dừng hưởng TCTN theo quy định tại Khoản 1 Điều 53 Luật Việc làm nếu vẫn còn thời gian hưởng TCTN theo quyết định của Giám đốc Sở LĐTB&XH mà tiếp tục thực hiện thông báo về việc tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định thì trong thời hạn 2 ngày làm việc kể từ ngày NLĐ đến thông báo về việc tìm kiếm việc làm, Trung tâm Dịch vụ việc làm trình Giám đốc Sở LĐTB&XH quyết định về việc tiếp tục hưởng TCTN cho NLĐ”.
Như vậy, việc nhân viên Trung tâm Dịch vụ việc làm cho biết bạn bị dừng hưởng TCTN tháng thứ hai là có cơ sở. Trong lần đến trình diện và thông báo tình trạng việc làm tháng kế tiếp, nếu vẫn chưa tìm được việc làm, bạn nên đến đúng hẹn để làm thủ tục tiếp tục nhận TCTN.
Đóng BHXH từ 3 đến 5 năm, nghỉ việc được hưởng những quyền lợi gì?
Bạn đọc số 0978464XXX gọi đến số điện thoại đường dây Tư vấn pháp luật Báo Lao Động 0961.360.558 hỏi: Bạn đọc đóng BHXH được 3 năm, 3 tháng. Nay nếu bạn đọc nghỉ việc thì được hưởng BHXH một lần và TCTN bao nhiêu?
Bạn đọc số ĐTDĐ 0974511XXX gọi đến số điện thoại đường dây Tư vấn pháp luật Báo Lao Động 0961.360.558 hỏi: Tôi đi làm đóng BHXH được 5 năm. Nay do hoàn cảnh, tôi phải về quê nên phải nghỉ việc, dừng đóng BHXH. Tôi được hưởng những chế độ gì?
Luật sư Nguyễn Hữu Học, Hãng luật Giải phóng, Đoàn Luật sư TPHCM trả lời: Khoản 1, 2 Điều 8, Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định về BHXH một lần như sau: NLĐ quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH; c) Ra nước ngoài để định cư; d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế. Mức hưởng BHXH một lần được tính theo số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính như sau: a) 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014; b) 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi; c) Trường hợp thời gian đóng BHXH chưa đủ một năm thì mức hưởng BHXH bằng số tiền đã đóng, mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Ngoài ra, khi chấm dứt HĐLĐ đúng luật đi đăng ký thất nghiệp trong vòng 3 tháng kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, thì các bạn còn được hưởng TCTN. Khoản 1, khoản 2, Điều 50 Luật Việc làm quy định về mức, thời gian, thời điểm hưởng TCTN: Mức hưởng TCTN hằng tháng bằng 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHTN của 6 tháng liền kề trước khi thất nghiệp nhưng tối đa không quá 5 lần mức lương cơ sở đối với NLĐ thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định hoặc không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng theo quy định của Bộ luật lao động đối với NLĐ đóng BHTN theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định tại thời điểm chấm dứt HĐLĐ hoặc hợp đồng làm việc. Thời gian hưởng TCTN được tính theo số tháng đóng BHTN, cứ đóng đủ 12 tháng đến đủ 36 tháng thì được hưởng 3 tháng TCTN, sau đó, cứ đóng đủ thêm 12 tháng thì được hưởng thêm 1 tháng TCTN nhưng tối đa không quá 12 tháng.
Căn cứ vào các quy định trên và tiền lương đóng BHXH của các bạn, các bạn có thể tính được số tiền BHXH một lần, TCTN sẽ được hưởng.
