Vụ tàu chiến TQ vây ép, chĩa súng đe dọa tàu HĐ 05 là một vụ leo thang xâm lấn của TQ trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam (VN). Tàu HĐ 05 là tàu dân sự, TQ dùng tàu chiến vây ép để không cho tàu của VN hoạt động, với ý đồ de dọa để thị uy, đồng thời chứng tỏ đó là vùng biển thuộc chủ quyền của họ.
Trung Quốc muốn thể hiện vai trò thực thi pháp luật trên Biển Đông mà họ tuyên bố vô căn cứ là vùng biển của họ từ thời cổ đại. Họ cho tàu chiến đe dọa tàu dân sự của VN là muốn chứng minh rằng không phải nói chủ quyền bằng mồm, mà bằng hành động.
TQ bộc lộ rõ các hoạt động quân sự trên Biển Đông. Họ xây dựng các căn cứ quân sự, xây đường băng, triển khai tàu chiến. Các hoạt động quân sự của họ không chỉ đe dọa một lần chiếc tàu HĐ 05 như vừa xảy ra, mà nhiều lần như thuyền trưởng Trần Văn Nga thuật lại và đe dọa toàn bộ tàu, thuyền của VN cũng như của nhiều nước khác lưu thông qua khu vực này.
Trung Quốc từng nổ súng vào tàu của VN, tạo ra một sự kiện đẫm máu trên đảo Gạc Ma năm 1988, TQ có thể lặp lại hành động đó hay không, điều đó không thể đoán trước, tốt hơn là ngăn chặn, đề phòng.
Ngăn chặn hoạt động xâm lấn và leo thang quân sự của TQ trên Biển Đông là bảo đảm an an ninh hàng hải cho các nước trong khu vực và quốc tế, đồng thời là sự thể hiện việc thực thi pháp luật quốc tế của các quốc gia, không loại trừ cường quốc nào. Nếu TQ tự cho mình là quốc gia độc tôn, không tôn trọng luật pháp quốc tế, thì TQ phải trả giá cho tham vọng của họ. Cả thế giới không thể đứng nhìn TQ tự tung tự tác.
Trung Quốc lu loa bãi đá trên Biển Đông thuộc về họ từ thời cổ đại, nhưng từ năm 2010, một bài diễn thuyết gây chấn động của Trung tướng quân đội TQ Lưu Á Châu lại nhấn mạnh rằng: “Mấu chốt khiến TQ mất đi đại dương chính là các thế hệ thống trị trong lịch sử không có quan niệm hải quyền”. Phát biểu đó là một sự khẳng định, TQ không có chủ quyền về biển trong suốt chiều dài lịch sử của nước này.
