Vốn có từ năm 2015 nhưng tới nay chưa giải ngân được
Ngày 16.5, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã có buổi làm việc với 3 Bộ: Giao thông Vận tải (GTVT), Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NNPTNT), Tài nguyên và Môi trường (TNMT) về tình hình giải ngân vốn đầu tư công năm 2018. Cùng tham dự buổi làm việc còn có lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ.
Với 3 Bộ trên, số vốn đầu tư công phải thực hiện trong giai đoạn 2016- 2020 là 203.000 tỉ đồng, chiếm tới trên 25% tổng nguồn vốn đầu tư công của cả nước, còn riêng vốn kế hoạch của năm 2018 này thì chiếm khoảng trên 10%.
Do đó, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng tiến độ và chất lượng giải ngân vốn đầu tư công của 3 Bộ phục vụ khối sản xuất, bảo đảm môi trường có ảnh hưởng lớn tới cả nước.
Tuy nhiên, trên thực tế, theo báo cáo của 3 Bộ trên và số liệu giải ngân vốn đầu tư công của Bộ Tài chính thì tiến độ giải ngân rất thấp, thấp hơn cả mức trung bình của cả nước.
Cụ thể, Bộ GTVT được giao vốn kế hoạch năm 2018 là hơn 21.229 tỉ đồng nhưng tới hết tháng 4 mới giải ngân được gần 6.930 tỉ đồng (đạt 32,6%). Bộ NNPTNT được giao 15.727 tỉ đồng nhưng mới giải ngân được 13,7%. Bộ TNMT mới giải ngân đạt 16% khối lượng vốn tới ngày 14.5 tương ứng với 238 tỉ đồng.
Thứ trưởng Bộ NNPTNT Hoàng Văn Thắng lí giải tiến độ giải ngân chậm diễn ra ở các dự án có vốn trái phiếu Chính phủ, do cách xây dựng dự án. “Nguồn này trong kế hoạch đầu tư công trung hạn Bộ được giao 42 dự án. Vào quý I.2017 mới thông qua chủ trương đầu tư. Từ đó tới tháng 10.2017, Bộ tăng tốc lập dự án đầu tư; tới quý III.2018 lập thiết kế để lựa chọn nhà thầu thì là nhanh rồi vì các dự án nhóm A theo quy định mất 40 tháng mới vào giai đoạn đấu thầu được và nhóm C thấp nhất cũng phải là 20 tháng rồi”, ông Thắng bày tỏ.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công cho biết tiến độ giải ngân những tháng đầu năm 2018 chậm vì Bộ này còn có 25.235 tỉ đồng vốn từ 2017 kéo sang năm nay, được ưu tiên xử lí trước.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cũng chỉ ra Bộ GTVT còn 43 dự án sử dụng vốn dư của các dự án cải tạo, nâng cấp QL1A và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên (trong đó có 22 dự án triển khai thuộc giai đoạn 1 theo Nghị quyết số 99 của Quốc hội ban hành từ tháng 11.2015) tới nay mới giao được 55% tổng số vốn kế hoạch. “3 năm qua các dự án này chưa nhúc nhíc được gì”, Phó Thủ tướng gay gắt.
Phó Thủ tướng cũng truy vấn lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư khi chưa thể giao vốn được cho chương trình mục tiêu tăng trưởng xanh và biến đổi khí hậu. Còn với Bộ Tư pháp, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đặt ra yêu cầu không thể ngồi chờ hồ sơ văn bản sửa đổi Luật Đầu tư công mà cần đôn đốc các cơ quan liên quan trong thẩm định dự án Luật này, sớm trình Chính phủ cho ý kiến vào tháng 7.2018.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp thu, tổng hợp các ý kiến sửa đổi 3 Nghị định rất quan trọng liên quan tới các thủ tục đầu tư công (Nghị định số 77, 161 và 136 của Chính phủ) trình Chính phủ trong tháng 6.2018.
“Không thể chấp nhận được tiến độ này”
Trở lại thực trạng giải ngân vốn đầu tư công của 3 Bộ trên, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng: “Không thể chấp nhận được tiến độ này”.
Chỉ ra nguyên nhân, theo Phó Thủ tướng, nguyên nhân khách quan là rất lớn với các quy định chưa phù hợp thực tiễn ở 11 Luật, hơn 100 Nghị định của Chính phủ về đầu tư, xây dựng. Nguyên nhân chủ quan là do cán bộ bởi cùng mặt bằng về kinh tế vĩ mô, pháp lí như thế nhưng có nơi giải ngân thấp, có nơi giải ngân cao.
“Không thể nói do bộ máy mà làm ách tắc được. Phải luân chuyển cán bộ đi, đừng để cán bộ dự án ngồi lâu một chỗ, và đặc biệt là thiếu tinh thần trách nhiệm, trì trệ, ngâm hồ sơ. Năm nay, Chính phủ có phương châm hành động 10 chữ thì “Kỉ cương” là đầu tiên mà các Bộ lại không tuân thủ kỉ cương, chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ trong giải ngân vốn đầu tư công”, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu lãnh đạo các cấp của các bộ, ngành và địa phương đề cao trách nhiệm, tinh thần thực thi nhiệm vụ giải ngân vốn đầu tư công, “gạt” sang một bên các cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ.
