Lễ tạ ơn thần nước và rừng thiêng

    Nguyễn Hoàng Việt |

    Lao Chải (“bản già” theo tiếng Hà Nhì) là một bản của xã Y Tý (Bát Xát, Lào Cai) nằm cheo leo giữa núi rừng Tây Bắc ở độ cao hơn 2.000m so với mực nước biển và cách trung tâm TP.Lào Cai khoảng 70-80km.

    Đây là nơi tập trung khá nhiều người Hà Nhì đã và đang sinh sống từ xa xưa. Người Hà Nhì có hai nhóm chính là Hà Nhì hoa và Hà Nhì đen. Tại bản Lao Chải, đa phần là người Hà Nhì đen.

    Tất cả nghi lễ sẽ do 2 thầy cúng được dân làng chọn để thay mặt người dân dâng hiến những lễ vật lên các vị thần linh. Theo quan niệm, lễ cúng tránh tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán.
    Tất cả nghi lễ sẽ do 2 thầy cúng được dân làng chọn để thay mặt người dân dâng hiến những lễ vật lên các vị thần linh. Theo quan niệm, lễ cúng tránh tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán.
    Lợn và gà sẽ là lễ vật để tạ ơn rừng thiêng, theo tiếng Hà Nhì. “Gạ Ma” là con lợn cái, “Do” chỉ vật có chiều cao và thẳng tự như cái cây, có thể hiểu nôm na là rừng lợn mẹ, là khu rừng thiêng, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quan niệm của người dân Hà Nhì. Dù có là bất cứ ai, khi đã vào rừng cấm trong ngày diễn ra lễ Gạ Ma Gio, tất cả đều phải đi chân đất hoặc dép được đẽo từ gỗ, chỉ được nói tiếng của người Hà Nhì và đặc biệt chỉ nam giới mới được vào khi diễn ra lễ cúng.
    Lợn và gà sẽ là lễ vật để tạ ơn rừng thiêng, theo tiếng Hà Nhì. “Gạ Ma” là con lợn cái, “Do” chỉ vật có chiều cao và thẳng tự như cái cây, có thể hiểu nôm na là rừng lợn mẹ, là khu rừng thiêng, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quan niệm của người dân Hà Nhì. Dù có là bất cứ ai, khi đã vào rừng cấm trong ngày diễn ra lễ Gạ Ma Gio, tất cả đều phải đi chân đất hoặc dép được đẽo từ gỗ, chỉ được nói tiếng của người Hà Nhì và đặc biệt chỉ nam giới mới được vào khi diễn ra lễ cúng.
    Trong quan niệm của bà con, gà và chó là 2 loài động vật tinh thông nhất. Dao, kiếm, súng, giáo, mác… được người dân tự đẽo để đặt ở đầu bản. Và ở đầu của mỗi loại vũ khí này sẽ được nhuộm đỏ bằng máu chó, cùng với đó là một bộ da gà trống.
    Trong quan niệm của bà con, gà và chó là 2 loài động vật tinh thông nhất. Dao, kiếm, súng, giáo, mác… được người dân tự đẽo để đặt ở đầu bản. Và ở đầu của mỗi loại vũ khí này sẽ được nhuộm đỏ bằng máu chó, cùng với đó là một bộ da gà trống.
     
    Chuẩn bị cho lễ “Gạ Ma Gio”, đại diện các gia đình trong bản sẽ góp tiền chung để dâng lễ vật là 1 đôi gà, xôi, rượu, nhang... và thêm mỗi người 1 thanh củi mang ra nguồn nước của bản, tạ ơn nguồn nước thiêng đã giúp duy trì sự sống của bản từ đời này qua đời khác.
    Chuẩn bị cho lễ “Gạ Ma Gio”, đại diện các gia đình trong bản sẽ góp tiền chung để dâng lễ vật là 1 đôi gà, xôi, rượu, nhang... và thêm mỗi người 1 thanh củi mang ra nguồn nước của bản, tạ ơn nguồn nước thiêng đã giúp duy trì sự sống của bản từ đời này qua đời khác.
    Cuối buổi cúng, những người cao tuổi và trai tráng trong làng sẽ tụ họp liên hoan. Đến buổi chiều cùng ngày, nước sẽ được mang từ nguồn nước thiêng lên khu rừng cấm để tiếp tục làm lễ cúng Thần Rừng. Trong lễ cúng rừng, sẽ có những quy định riêng, tất cả mọi công việc như nấu nước, mổ lợn, thịt gà… đều do tự tay dân bản thực hiện trong rừng.
    Cuối buổi cúng, những người cao tuổi và trai tráng trong làng sẽ tụ họp liên hoan. Đến buổi chiều cùng ngày, nước sẽ được mang từ nguồn nước thiêng lên khu rừng cấm để tiếp tục làm lễ cúng Thần Rừng. Trong lễ cúng rừng, sẽ có những quy định riêng, tất cả mọi công việc như nấu nước, mổ lợn, thịt gà… đều do tự tay dân bản thực hiện trong rừng.
    Mỗi mâm cơm sẽ đủ các món thịt, rau, củ, bánh chưng Hà Nhì, bánh dày và rượu. Đối với những người đàn ông mới lập gia đình và là lần đầu tham gia các nghi lễ ở thôn bản, trên mâm sẽ có thêm 1 con gà được trang trí cẩn thận để tỏ long thành kính, sự biết ơn đến thầy cúng và các vị thần.
    Mỗi mâm cơm sẽ đủ các món thịt, rau, củ, bánh chưng Hà Nhì, bánh dày và rượu. Đối với những người đàn ông mới lập gia đình và là lần đầu tham gia các nghi lễ ở thôn bản, trên mâm sẽ có thêm 1 con gà được trang trí cẩn thận để tỏ long thành kính, sự biết ơn đến thầy cúng và các vị thần.
    Tục lệ luôn được coi trọng và được duy trì truyền đời từ thầy cúng này sang các thế hệ thầy cúng tiếp theo. Sau khi cúng, mỗi người sẽ được chia 1 phần nhỏ từ lễ vật được coi như lộc của các vị thần linh dành cho những người con của Lao Chải đã có mặt trong buổi lễ.
    Tục lệ luôn được coi trọng và được duy trì truyền đời từ thầy cúng này sang các thế hệ thầy cúng tiếp theo. Sau khi cúng, mỗi người sẽ được chia 1 phần nhỏ từ lễ vật được coi như lộc của các vị thần linh dành cho những người con của Lao Chải đã có mặt trong buổi lễ.
     
    Nguyễn Hoàng Việt
    TIN LIÊN QUAN
    Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến phát biểu tại lễ phát động. Ảnh: Thành Đông

    Phấn đấu sớm hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát

    Bảo Hân |

    Tối 5.10, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức phát động hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước.

    Đám cháy xảy ra trên núi An Phụ, thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương. Ảnh: Người dân cung cấp

    Huy động 600 người dập đám cháy rừng ở Hải Dương

    Công Hòa |

    Hải Dương - Một đám cháy bất ngờ xảy ra tại khu vực chùa Gạo, theo hướng lên tượng đài Trần Hưng Đạo trên núi An Phụ (phường An Sinh, Kinh Môn, Hải Dương).

    Thời gian qua, nhiều người lợi dụng quyền giám sát để quay phim, ghi hình lực lượng Công an làm nhiệm vụ và chia sẻ lên mạng xã hội, gây ra nhiều hệ lụy. Ảnh: Tô Thế

    Bỏ quy định ghi âm, ghi hình giám sát công an làm nhiệm vụ

    Tô Thế |

    Theo nội dung Thông tư mới, hình thức giám sát của nhân dân đối với lực lượng công an làm nhiệm vụ qua ghi âm, ghi hình được loại bỏ.

    Nhịp sống đang dần trở lại với người dân Làng Nủ

    Nhịp sống đang dần trở lại với người dân Làng Nủ

    NHÓM PV |

    Với sự chung tay của cả cộng đồng, cuộc sống của người dân trong khu tạm cư Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên đang dần ổn định.

    Đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Ảnh minh họa Al vẽ. Thực hiện: Ngọc Diệp

    Thế và lực của Việt Nam đủ sức triển khai đường sắt cao tốc

    Xuyên Đông |

    Các chuyên gia khẳng định, thế và lực của Việt Nam hiện tại hoàn toàn đủ sức để triển khai dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

    Lào Cai: Các nhà máy thuỷ điện khắc phục thiệt hại sau bão

    Lào Cai: Các nhà máy thuỷ điện khắc phục thiệt hại sau bão

    NHÓM PV |

    Bão số 3 đã gây thiệt hại nặng nề cho 26/74 nhà máy thuỷ điện trên địa bàn toàn tỉnh Lào Cai, ước tổng thiệt hại lên tới hơn 1.000 tỉ đồng.

    Di dời bãi quặng trái phép tại trung tâm nông nghiệp. Ảnh: Lam Thanh

    Bãi quặng trái phép tại trung tâm nông nghiệp đã được di dời

    Lam Thanh |

    Thái Nguyên - Dù là dự án trung tâm nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, thế nhưng nơi đây lại biến thành bãi tập kết quặng, vật liệu.

    Trung tâm Y tế huyện Cư M'gar, tỉnh Đắk Lắk. Ảnh: Bảo Trung

    Trung tâm Y tế xin rút kinh nghiệm vì thu chi sai tiền tỉ

    BẢO TRUNG |

    Đắk Lắk - Trung tâm Y tế huyện Cư M'gar xin kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc vì đã thu và chi sai số tiền phụ cấp ưu đãi hơn 1,6 tỉ đồng.