Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng "báo cáo về dự án sân bay Long Thành còn thiếu dữ liệu chi tiết để tính toán chắc chắn, chính xác quy mô đất cần thu hồi, tổng bồi thường, phương án hỗ trợ, chuyển đổi nghề nghiệp, tái định cư. Chưa đánh giá đầy đủ tác động của dự án.
Cần tính kỹ được mất khi quy hoạch hai khu tái định tư. Theo báo cáo, trong 2018 – 2019 sẽ xây dựng xong một khu tái định cư với diện tích 280 ha và có 4.823 lô đất, trong đó 98% dành để tái định cư cho hơn 4.000 hộ. Giai đoạn 2019 – 2020 xây dựng tiếp khu tái định cư với diện tích 282,79 ha phân thành 1.539 lô đất và có 30% để tái định cư cho 469 hộ. Phương án này ngoài diện tích tái định cư còn dư ra 1.166 nền đất để xây dựng nhà ở theo mô hình phát triển khu đô thị mới.
Tuy nhiên việc xây khu tái định cư có bất cập: Với những khu vực quy hoạch xây dựng đô thị mới thì giá đất trên thị trường thay đổi hàng ngày. Trong khi 4.727 hộ khu tái định cư giai đoạn 1 đã nhận đền bù xong trong giai đoạn 2018 – 2019 thì 469 hộ ở giai đoạn hai đến 2020 mới đền bù đi dời tái định cư thì khi đó giá đất trên thị trường tăng lên rất nhiều, thì thực hiện đền bù theo giá thị trường hay giá giai đoạn trước? Đây chính là nguyên nhân để gây khiếu kiện trong giải phóng mặt bằng và đền bù tái định cư hiện nay.
Thứ hai, kinh nghiệm thế giới cho thấy khi hình thành một sân bay quốc tế lưu lượng 25 triệu – 50 triệu hành khách mỗi năm thường kéo theo sự phát triển của các trung tâm thương mại, trung tâm cư trú… như vậy thường sẽ phát triển thành thành phố sân bay. Do vậy chắc chắn khu vực sân bay Long Thành sẽ hình thành khu đô thị mới theo hướng dịch vụ và trung tâm phát triển gần sân bay với hàng ngàn ha.
Việc hình thành khu tái định cư tại Bình Sơn với quy mô 289,79 ha sẽ phá vỡ quy hoạch để hình thành thành phố sân bay hiện đại trong tương lai tại khu vực này.
Vì thế chỉ nên quy hoạch một khu tái định cư và điều chỉnh lại các quy mô của những lô đất đã quy hoạch tái định cư với diện tích quá lớn từ 250 – 300 m2.
Đồng thời đề nghị chính phủ sớm quy hoạch ngay một thành phố Long Thành song song với việc xây dựng sân bay Long Thành để mang lại nguồn thu hàng trăm ngàn tỉ mà còn giúp phát triển trung tâm phát triển hiện đại ở khu vực Đông nam bộ.
Cần tính toán lại việc quy hoạch khu nghĩa trang tại xã Bình An. Theo báo cáo sẽ quy hoạch khu nghĩa trang 50,9ha tại đây, trong đó 20ha là khu nghĩa trang nhân dân phục vụ cho dự án tái định cư.
Với vị trí đắc địa như Long Thành thì đất nghĩa trang có thể còn cao hơn nhiều so với đất đô thị, đất biệt thự. Do vậy đề nghị cân nhắc bài học kinh nghiệm từ nghĩa trang Văn Điển ở Hà Nội quy mô chưa đến 20 ha nhưng là vật cản rất lớn thu hút đầu tư phát triển đô thị hóa phát triển xuống phía nam của thủ đô Hà Nội. Cần cân nhắc giữa lợi ích trước mắt rất lớn nhưng hậu quả tương lai lâu dài sẽ cản trở sự phát triển của cả một khu vực trung tâm Đông Nam Bộ.
Tôi e ngại với quy hoạch và tầm nhìn cho dự án như thế thì Long Thành rất khó trở thành thành phố sân bay mà trở thành một thành phố nghĩa trang" - đại biểu Cường lo lắng.
