Ông Nguyễn Đức Nguyên sinh ra tại Nam Định, lớn lên tại Chộc Vằng, thị trấn Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn. Ông từng mang án tử vì buôn bán heroin, sau đó giảm án xuống tù chung thân.
Trải qua 22 năm ngồi sau song sắt, trong đó có hơn 500 ngày đêm ngồi trong phòng biệt giam để chờ dẫn giải ra pháp trường thi hành án tử hình; vậy mà trong thời gian đó, ông Nguyên vẫn viết tiểu thuyết, những tác phẩm hướng thiện, mong muốn làm lại cuộc đời.
Năm 2009, một cuộc thi viết tự truyện cho phạm nhân mang tên “Sự hối hận và niềm tin hướng thiện” do Bộ Công an phối hợp cùng NXB Công an nhân dân tổ chức, đã phát hiện ra khả năng viết của phạm nhân Nguyễn Đức Nguyên với tiểu thuyết “Núi mẹ”.
Năm 2015, ông Nguyễn Đức Nguyên được hưởng đặc xá, trở về hòa nhập cộng đồng sau những ngày thi hành án. Ông mang theo quyết tâm làm lại cuộc đời và theo đuổi đam mê viết văn khi tuổi đã ngoài 50.
Và chiều 3.4.2018, lễ trao giải cuộc thi viết tiểu thuyết, truyện và ký “Cây bút vàng” lần thứ 3 (giai đoạn 2015-2017) đã diễn ra trang trọng và ấm cúng. Ngoài việc vinh danh các tác giả và tác phẩm xuất sắc viết về hình tượng người chiến sĩ Công an nhân dân, ban tổ chức đã dành sự tri ân đặc biệt tới tác giả Nguyễn Đức Nguyên.
“Ông Nguyễn Đức Nguyên là trường hợp hy hữu xưa nay khi gần như “bước thẳng” từ trại giam đến… trại sáng tác của Bộ Công an. Ông là tấm gương sáng về việc vượt qua số phận để làm lại cuộc đời” - là những lời BTC giới thiệu khi ông Nguyễn Đức Nguyên bước lên sân khấu nhận món quà đặc biệt từ Trung tướng, nhà văn Hữu Ước.
Cũng trong lễ trao giải, BTC “Cây bút vàng” đã trao giải Nhì cho tác phẩm “Đặc biệt nguy hiểm” của tác giả Nguyễn Như Phong ở thể loại tiểu thuyết; “Ký ức thời con gái” của tác giả Nguyễn Thị Cùng, “8 năm 4 tháng 24 ngày” của tác giả Lê Duy Nghĩa ở thể loại Ký. Ở 2 thể loại này đều không có giải nhất.
Ở thể loại truyện ngắn, năm nay BTC không tìm được tác phẩm đủ tầm để trao giải nhất, nhì. Giải 3 được trao cho 8 tác phẩm.
Giải “Cây bút vàng” do Chi hội Nhà văn công an và NXB Công an nhân dân phối hợp tổ chức. Cuộc thi được tổ chức lần đầu tiên cách đây vừa tròn 22 năm với ý tưởng của Trung tướng, nhà văn Hữu Ước. Tiêu chí cuộc thi là tôn vinh các cây bút, có tác phẩm viết về hình ảnh người chiến sĩ Công an nhân dân trong quá trình xây dựng, bảo vệ đất nước.