Bớt thủ tục, giảm chi phí
Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam (Cục ĐKVN), hiện toàn quốc có hơn 4,3 triệu xe ôtô được cấp số quản lý kiểm định. Trong đó năm 2020 có hơn 3,7 triệu lượt vào đăng kiểm, tương ứng với số giấy chứng nhận đăng kiểm được cấp. Theo kế hoạch số hóa lĩnh vực kiểm định xe cơ giới, Cục ĐKVN sẽ cập nhật, bổ sung chương trình phần mềm quản lý kiểm định phương tiện, trong đó nghiên cứu bỏ giấy chứng nhận kiểm định, giúp thuận lợi hơn cho chủ phương tiện, góp phần giảm thủ tục và chi phí cho cả cơ quan quản lý và chủ xe trong lĩnh vực đăng kiểm.
Phó phòng Kiểm định xe cơ giới (Cục ĐKVN) - ông Đặng Trần Khanh cho hay, theo kế hoạch số hóa lĩnh vực kiểm định xe cơ giới, trong thời gian 1 đến 2 năm tới Cục ĐKVN sẽ cập nhật, bổ sung chương trình phần mềm quản lý kiểm định phương tiện, trong đó nghiên cứu bỏ giấy chứng nhận kiểm định, giúp thuận lợi hơn cho chủ phương tiện, góp phần giảm thủ tục và chi phí trong lĩnh vực đăng kiểm.
Theo anh Phạm Thành Công (trú tại Hoàng Cầu, Hà Nội), do bất cẩn làm mất giấy chứng nhận đăng kiểm, anh buộc phải đi đăng kiểm lại trong khi thời hạn ghi trên giấy chứng nhận, tem đăng kiểm đến tháng 9.2022 mới đến hạn kiểm định tiếp theo.
Theo anh Công, khi đưa xe đến đăng kiểm, anh phải viết giấy cam kết bị mất giấy chứng nhận kiểm định, không sử dụng giấy này với mục đích phi pháp. Tem đăng kiểm dán trên kính xe vẫn còn nguyên, vậy nhưng trung tâm đăng kiểm vẫn chỉ cấp giấy mới, tem mới có thời hạn đến tháng 9.2022.
Một số chủ xe khác cũng cho biết, nếu không đi đăng kiểm lại, khi bị lực lượng chức năng kiểm tra sẽ bị phạt lỗi rất nặng nên buộc phải đi đăng kiểm lại. Trong khi đó, tem đăng kiểm vẫn còn dán trên kính xe, do đó cần nghiên cứu gắn chíp vào tem thay giấy đăng kiểm là phù hợp.
Một số Trung tâm đăng kiểm cũng thông tin, thực tế có khá nhiều trường hợp chủ xe ôtô bị mất, rách hỏng giấy chứng nhận đăng kiểm đến kiểm định trước thời hạn. Xe bị mất giấy tờ được tiếp nhận kiểm định bình thường, với điều kiện chủ phương tiện phải viết cam kết giấy tờ trên không bị cơ quan chức năng giữ hoặc sử dụng vào mục đích khác, song chu kỳ kiểm định được tính như xe đến hạn đăng kiểm.
Khi kiểm định xe mất giấy tờ trên, thời hạn kiểm định được tính từ thời điểm cấp lại giấy chứng nhận kiểm định. Chẳng hạn, xe ôtô cá nhân đăng kiểm lần đầu có thời hạn đến 30 tháng, lần kiểm định tiếp theo có thời hạn chỉ 18 tháng.
Một số ý kiến cho rằng, có thể bổ sung thêm mã vạch QR trên tem đăng kiểm và phương tiện chỉ cần cấp tem đăng kiểm. Khi kiểm tra, lực lượng chức năng chỉ cần quét mã vạch để truy cập đầy đủ dữ liệu về phương tiện. Chỉ có điều, hiện dữ liệu hồ sơ trực tuyến còn thiếu hình ảnh phương tiện, nên cần được bổ sung.
Phải có hạ tầng đồng bộ
Từ năm 2015 đến nay, giấy chứng nhận đăng kiểm được cải tiến rút gọn lại thành một tờ dạng A5 in hai mặt nên giúp chủ xe dễ bảo quản hơn. Ngoài bản giấy, chứng nhận đăng kiểm cũng đã được lưu trữ trên hệ thống điện tử của Cục ĐKVN. Cơ quan chức năng, đơn vị đăng kiểm, chủ phương tiện có thể truy cập trực tuyến 24/24h.
Theo các chuyên gia, giấy chứng nhận đăng kiểm được giao cho chủ phương tiện hiện chủ yếu phục vụ công tác kiểm tra, xử lý vi phạm giao thông của lực lượng chức năng. Vì vậy, có thể tiến tới bỏ loại giấy tờ này, để chủ xe tránh được rủi ro về mất giấy tờ, còn trung tâm đăng kiểm không phải in ấn, quản lý phôi giấy chứng nhận.
Ông Nguyễn Minh Hải - Giám đốc Trung tâm đăng kiểm 29-03S (Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội) cho hay, việc mất giấy đăng kiểm thường xuyên xảy ra với nhiều nguyên nhân khác nhau, có thể mất thật nhưng cũng có thể mất giả để sử dụng vào các mục đích khác. Khi mất giấy đăng kiểm, chủ xe phải viết cam kết không sử dụng vào mục đích khác và không bị cơ quan chức năng cầm giữ thì mới được đăng kiểm lại.
Theo đó việc triển khai số hóa trong đăng kiểm sẽ giảm được chi phí và thời gian cho các đơn vị đăng kiểm. Theo tính toán, mỗi năm, số lượng xe có chu kỳ đăng kiểm 6 tháng, 3 tháng/lần sẽ tăng lên nên nhiều xe có năm phải cấp 2 - 3 lần giấy chứng nhận. Bớt được giấy chứng nhận giúp chủ xe tiết kiệm chi phí in ấn, quản lý ấn chỉ đăng kiểm. Với hàng triệu xe đang lưu hành, mỗi năm tính toán số tiền này rất lớn. Nhưng việc số hóa cũng không thể làm ngày một ngày hai mà cần phải được trang bị đồng bộ từ các trung tâm đăng kiểm về máy chủ của Cục ĐKVN. Trong khi đó, hiện máy chủ của Cục ĐKVN chưa đáp ứng được yêu cầu cập nhật các thông tin nên cần phải nâng cấp.
Cùng theo ông Hải, giấy chứng nhận đăng kiểm là để các lực lượng chức năng kiểm soát phương tiện lưu thông trên đường, rất cần đầy đủ thông tin khi cần.
Theo xu thế, việc số hóa sẽ giảm chi phí về thủ tục in ấn và tiện lợi cho các chủ xe khi không phải mang theo, tránh rách hỏng và cơ quan chức năng cũng dễ dàng tra cứu khi kiểm tra phương tiện. Nhưng để triển khai được, hạ tầng kỹ thuật cần phải đồng bộ để các cơ quan quản lý (đăng kiểm, công an…) liên thông được với nhau. Do đó quá trình xây dựng cần rất nhiều thời gian do cần phải trang bị đồng bộ và số lượng xe rất lớn.
“Nếu làm được thì sẽ quản lý và giảm được các chi phí không lành mạnh giữa chủ phương tiện và người thực thi. Đồng thời giải quyết được vấn đề phương tiện không rõ nguồn gốc” - ông Hải cho hay.
