Phục hồi nơi thờ tự thân mẫu vua Gia Long

Di tích điện Thoại Thánh tọa lạc tại xã Hương Thọ, TP Huế là một trong những công trình thờ tự quan trọng thuộc Quần thể di tích lăng Gia Long. Đây là khu lăng mộ và nơi thờ tự Hiếu Khang Hoàng Hậu Nguyễn Thị Hoàn (tức thân mẫu của vua Gia Long).

Theo tìm hiểu, nơi an nghỉ, thờ tự Hiếu Khang Hoàng Hậu được vua Gia Long xây dựng năm 1811. Trải qua thời gian cũng như chịu tác động của chiến tranh, lăng và điện Thoại Thánh đã bị xuống cấp nặng, riêng điện Thoại Thánh hiện như một phế tích.

Chánh điện, nơi đặt án thờ Hiếu Khang Hoàng Hậu đã bị đổ sập nhiều năm nay, chỉ còn lại nền móng, cây cỏ dại mọc um tùm. Hệ thống tường thành của điện cũng từng bị đổ sập nhưng đã được phục hồi cách đây không lâu.

Năm 2023, lăng Thoại Thánh được đầu tư trùng tu với tổng kinh phí 39 tỉ đồng từ nguồn ngân sách trung ương.

Cùng với lăng Thoại Thánh, nhiều công trình khác trong Quần thể di tích lăng Vua Gia Long đã được đầu tư tu bổ, phục hồi gần như đầy đủ, riêng di tích điện Thoại Thánh vẫn còn trong tình trạng sụp đổ, hoang phế.

Nhằm bảo tồn, phục hồi và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt, di sản văn hóa thế giới, mới đây, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế vừa thông qua nghị quyết về chủ trương đầu tư dự án Tu bổ, phục hồi thích nghi điện Thoại Thánh, trong quần thể di tích lăng vua Gia Long.

Theo đó, điện Thoại Thánh sẽ được tu bổ, phục hồi phần nền móng công trình bằng gạch vồ, chân tảng cột đá thanh, chống ẩm và chống mối nền. Công trình sẽ được lắp đặt hệ thống chống mối, phục hồi nền lát gạch Bát Tràng tráng men, bậc cấp lát đá thanh và phục hồi rồng bậc cấp, tường xây gạch vồ trát vữa tam hợp, bả màu truyền thống.

Các kết cấu bộ khung tiền điện 5 gian 2 chái, chính điện 3 gian 2 chái kẹp, hệ kết cấu gỗ mái, hệ liên ba, vách ván, dầm trần, sàn, bọ, các cửa... sẽ được phục hồi. Các cấu kiện gỗ được chạm khắc hoa, sơn bảo quản, chống mối, sơn son thếp vàng và sơn quang.

Bên cạnh đó, sẽ tu bổ, phục hồi mái lợp ngói âm dương tráng men màu vàng, bờ mái, đầu hồi ô hộc khảm sành sứ, các con giống bờ nóc, bờ quyết, máng xối bằng đồng.

Đối với Hữu Phối điện và Tả Phối điện, sẽ tu bổ phục hồi phần nền móng công trình bằng gạch vồ, chân tảng cột đá thanh, chống ẩm và chống mối nền, lắp đặt hệ thống chống mối, gia cố nền, phục hồi nền lát gạch gạch Bát Tràng…

Mái lợp ngói âm dương tráng men xanh, phục hồi bờ nóc, bờ quyết gắn các con giống khảm sành sứ.

Hữu Trực phòng, cổng tam quan, tường nội, bình phong cũng sẽ được tu bổ, phục hồi.

Ngoài ra dự án còn lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng từ đường chính vào khu vực điện Thoại Thánh và xung quanh khu vực điện Thoại Thánh, điện chiếu sáng nội thất, ngoại thất công trình… cùng nhiều hạng mục được trùng tu, chỉnh trang khác.